- Η ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
[Κεφάλαιο 5]
Sal Restivo
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πωs μπορούμε να εξηγήσουμε τουs μύθουs και τα είδωλα τηs πραγματικήs επιστήμηs ; Κατά ένα μέροs εκφράζουν το γεγονόs ότι μέχρι πρόσφατα , η φύση τηs επιστημονικήs εργασίαs λεγόταν από δεύτερο και τρίτο χέρι σε σχολικέs συγκεντρώσειs και μέσα μαζικήs ενημέρωσηs επίσηs σε δημοσιογραφικέs και σε ανέκδοτεs εργασίεs , βιογραφίεs και απομνημονεύματα . Δυο από τουs βασικούs τρόπους με τους οποίους κοινωνιολόγοι και ανθρωπολόγοι κατάφεραν να μπουν στον καθημερινό κόσμο των εργαζομένων επιστημόνων είναι μέσω συνεντεύξεων και επιτόπιων παρατηρήσεων. Η δική μου εκτίμηση της επιστήμης ως κοινωνικό γεγονός άρχισε στην πραγματικότητα όταν πήρα συνέντευξη επισκεπτόμενος αλλοδαπούς επιστήμονες σε αρκετά αμερικάνικα πανεπιστήμια στα τέλη της δεκαετίας του 60. Πριν απ’ αυτήν την εμπειρία είχα μια πρώτη επαφή με την εφαρμοσμένη επιστήμη . Τέσσερα χρόνια στη μηχανολογία και επιστημονική διδασκαλία , μερικά εξάμηνα στον κλάδο ηλεκτρολογίας - μηχανολογίας στο κολέγιο και κάποιο ενδιαφέρον στα ηλεκτρικά πειράματα μου έδωσαν να καταλάβω πως λειτουργεί στην πράξη η επιστήμη .Αλλά αυτό που έλειπε από αυτές τις εμπειρίες ήταν η κοινωνιολογική πλευρά.
Τελικά παρόλο που εκτίμησα τα εγχειρίδια , βιβλία και σχολικά μαθήματα ποτέ δεν κατάφερα να ξεπεράσω την ανάγκη να ασχοληθεί κανείς ερασιτεχνικά και να βελτιώσει ( με εξισώσεις καθώς επίσης και με πραγματικά εξαρτήματα και κυκλώματα ) δεν ήμουν ικανός να καταλάβω εξ' ολοκλήρου την κοινωνική φύση ( προέλευση ) του τι εκπλήρωνα σαν “άτομο.”
Ήμουν ακόμη υπό την επήρεια εκατοντάδων βιογραφιών, εγχειριδίων , βιβλίων σχολικών , καθηγητών φυσικών επιστημών και πειράματα στην τάξη.
Ξεκίνησα αυτό το κεφάλαιο ανακεφαλαιώνοντας σύντομα την μελέτη που έκανα επισκεπτόμενος αλλοδαπούς επιστήμονες .
Eνας από τους στόχους μου είναι να παρουσιάσω πως η μελέτη μου
επέτρεψε να μεταφέρω έννοιες ιδεολογικές πάνω στο πως αντιλαμβάνομαι την επιστήμη. Αλλά τα ουσιαστικά συμπεράσματα σ’ αυτήν την έρευνα είναι ακόμη πιστεύω ενδιαφέροντα και πράγματι σχετικά με τις πρόσφατες εμπειρίες επισκεπτόμενος ξένους επιστήμονες σε αμερικάνικα πανεπιστήμια . Επίσης θα είναι φανερό ότι πολλά από τα κεντρικά θέματα στην μεταγενέστερη
δουλειά μου που εμφανίζονται σ ’ αυτήν την μελέτη , συμπεριλαμβανομένου της ενασχόλησης με τις συνθήκες της επιστημονικής εργασίας και τον προσανατολισμό στο να εξετάσω τον ρόλο της επιστήμης σαν απελευθερωτική η περιοριστική δύναμη στην ανθρώπινη ζωή.
Στο δεύτερο τμήμα αυτού του κεφαλαίου παρουσιάζω μια δεύτερη προσέγγιση για να ανακαλύψω τι πραγματικά συμβαίνει με την επιστήμη .
Η ΤΡΙΤΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ:ΤI ΛΕΝΕ ΟΙ EΠIΣΤΗΜΟΝΕΣ;
Μελέτες και ιδέες για την κοινωνική σφαίρα όρισαν την ευρύτερη διανοητική αρένα μέσα στην οποία η μελέτη μου επισκεπτόμενος ξένους επιστήμονες πραγματοποιήθηκε. Ο εικοστός αιώνας σηματοδοτήθηκε από μια απίστευτη άνοδο στη κλίμακα των παγκόσμιων γεγονότων . Η ιστορική διαδικασία της κοινωνικοπολιτιστικής ανόδου στην βαθμίδα είναι γνωστή ως “παγκόσμια χριστιανική ενότητα ” , την ανάπτυξη των δεσμών μεταξύ και κατά μήκος τοπικών αρχέγονων κοινωνιών , τόπων η εθνών και πολιτισμών .Η ενοποίηση εθνών έχει τις ρίζες της στο διακοινωνικό η διαπολιτιστικό κίνημα ανθρώπων δεσμευμένων στις μονότονες δραστηριότητες του εμπορίου, διπλωματίας , μεταφοράς , επικοινωνίας , ιεραποστολικών έργων , μετάφρασης , τουρισμού , επιστήμης , επιμόρφωσης και δημοσιογραφίας .
Αυτές οι δραστηριότητες οδήγησαν στην δημιουργία ύπαρξης των κοινωνικών συστημάτων ποικιλοτρόπως περιγραφόμενων ως πλάγια σκέψη , υπερπολιτισμοί και τρίτες κουλτούρες ( πολιτισμοί.)
Η διεθνής επιστημονική κοινότητα θεωρείται ένα παράδειγμα για τέτοια - δια-η-υπέρ-κοινωνικά συστήματα και οι δραστηριότητες των επιστημόνων θεωρούνται σημαντικές δυνάμεις για την παγκόσμια ενότητα. Οι επιστήμονες έχουν οριστεί ως στρατηγικής σημασίας ανθρώπινο δυναμικό / κεφάλαιο και εκλεκτοί των οποίων οι κανονιστικές κατευθύνσεις είναι η βάση για την παγκόσμια συνεργασία και εξέλιξη μιας παγκόσμιας κοινωνίας . Πολλές απ’ αυτές τις ιδέες είναι ενσωματωμένες στην ιδέα της τρίτης κουλτούρας της επιστήμης.
ΤΡΙΤΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Σύμφωνα με τον ορισμό της “ τρίτης κουλτούρας” που αναπτύχθηκε από τον Τζων και την Ρούθ Χιλλ Ούσιμ η τρίτη κουλτούρα της επιστήμης ορίζεται ως εκείνα τα πολιτιστικά πρότυπα τα οποία δημιούργησαν μοιράστηκαν και έμαθαν οι επιστήμονες διαφόρων κοινωνιών οι οποίοι δεσμεύτηκαν στο να συσχετίσουν τις δικές τους κοινωνίες η κομμάτια απ’ αυτά μεταξύ τους.
Η Ούσιμ θεωρεί τέτοια πρότυπα ότι είναι σημαντικές δυνάμεις για τον εκμοντερνισμό. Επειδή η σχέση μεταξύ επιστήμης και προόδου θεωρείται θετική και μη προβληματική δεν εκπλήσσει το ότι η εξάρτηση της εθνικής ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού διεθνούς συνεργασίας και παγκόσμιας ενοποίησης σε υλικά , γνώση , και αξίες που δημιούργησαν επιστήμονες είναι ευρέως επιβεβαιωμένα .
Αλλά η πραγματική φύση και οι συνέπειες των πολιτιστικών δραστηριοτήτων για τους επιστήμονες , επιστήμη , και κοινωνίες δεν έχουν μελετηθεί συστηματικά. Αυτό ήταν αλήθεια τότε που έκανα την μελέτη μου πάνω στην τρίτη κουλτούρα της επιστήμης και παραμένει αληθή και σήμερα. Η εισαγωγή των εννοιών διεπιστημονικό κέντρο και της τεχνοεπιστήμης τα τελευταία χρόνια έδωσε μια βάση αντίληψης ως προς την διεξαγωγή έρευνας πάνω στην τρίτη κουλτούρα αλλά είχαμε ακόμα να δούμε ένα υποστηριζόμενο εμπειρικό πρόγραμμα σ’ αυτόν τον τομέα. Μελέτες και θεωρίες πάνω στην διεθνή επιστήμη και κοινωνία απευθύνουν 4 βασικές ερωτήσεις :
(1) Εμπλοκή των συνηθισμένων δραστηριοτήτων ( πεζών , μονότονων) της τρίτης κουλτούρας των επιστημών προκαλεί τη γνώση και συντελεί στη συμμετοχή ενός αναδυόμενου κόσμου περιβάλλοντας την παγκόσμια ενότητα ;
(2) Οι δραστηριότητες αυτές διευκολύνουν την ανάπτυξη συνδετικών κρίκων μεταξύ και ανάμεσα σε κυρίαρχα έθνη μέσω της δημιουργίας δυνατών μακροχρόνιων διαπροσωπικών δεσμών ανάμεσα στους επιστήμονες διαφορετικών κρατών ;
(3) Οπου οι επιστήμονες από αναπτυσσόμενες χώρες είναι επισκέπτες στις αναπτυγμένες φιλόξενες χώρες οι δραστηριότητες τους συντελούν στην ανάπτυξη των δικών τους χωρών ;
(4) Η επιστημονική δραστηριότητα της τρίτης κουλτούρας συνδέει τους επιστήμονες μέσα σε ένα υπερεθνικό επιστημονικό κοινωνικό σύστημα ;
Η τάση για τους ακαδημαϊκούς και τους διανοούμενους ήταν να απαντήσουν στις παραπάνω ερωτήσεις καταφατικά και αισιόδοξα αλλά με λίγα η καθόλου αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν τις θέσεις τους . Αυτό φαινόταν σε μένα να ’ ναι ένας λόγος για μύθους και ιδεολογίες σχετικά με την επιστήμη και η μελέτη - ερευνά μου να επισκέπτομαι ξένους επιστήμονες σχεδιάστηκε για να δώσει κάποιες εμπειρικές βάσεις για κριτική σχετικά με το αν και πως η τρίτη κουλτούρα της επιστήμης συνδεόταν με την παγκόσμια γνώση και εθνοποίηση όλων των λαών . Οι επισκέψεις μου σε ξένους επιστήμονες στην Αμερική είναι μέρος σ’ ένα σύστημα διεθνούς εκπαίδευσης το οποίο έχει ένα ορισμένο ιδεολογικό υπόβαθρο. Είτε θεωρούνται μέλη της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας δημιουργοί των τρίτων πολιτιστικών προτύπων η συμμέτοχοι σ’ ένα πείραμα για διεθνής κατανόηση με το να επισκέπτομαι αμερικάνους επιστήμονες θεωρούνται ότι προξενούν την εξάπλωση της ατομικής συνείδησης και ότι υπηρετεί ένα σύμπλεγμα εθνικών και διεθνών ενδιαφερόντων.
Εκπαιδευτική ανταλλαγή , δημιουργία ιδρυμάτων , τεχνική και οικονομική βοήθεια , και η ανάπτυξη εθνικών επιστημονικών κοινωνιών μεσώ των τρίτων πολιτιστικών δικτύων κατανοούνται ως συστήματα σχεδιασμένα για να διευκολύνουν την διαδικασία εκσυγχρονισμού. Αυτή η προοπτική είναι επιβεβαιωμένη κάτω απ’ τη λογική της ανταλλαγής προγραμμάτων και επισκέψεων σε ακαδημαϊκές δραστηριότητες.
Σε μια μεταδιδακτορική μελέτη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των Ηνωμένων Πολιτειών που έγινε κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου που δούλευα την εργασία μου , πολλοί πανεπιστημιακοί διευθυντές υποστήριξαν ότι η διεθνής εκπαίδευση είναι μια ευθύνη της πλουσιότερης χώρας του κόσμου. Σ’ ένα εθνικό συνέδριο ανώτερης εκπαίδευσης και ανάπτυξης το 1967 ένας υπάλληλος του Αμερικάνικου State Department παρατήρησε ότι η Αμερική αντιμετωπίζει το πρόβλημα πως η εκπαίδευση στην Αμερική για τους αμερικάνους σπουδαστές μπορεί να βοηθήσει στο να φέρει κοντά τον προηγμένο και τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ανησυχούσα γι’ αυτές τις απόψεις σχετικά με το κτίσιμο μιας διεθνούς η παγκόσμιας κοινότητας γύρω από δραστηριότητες επιστημόνων και εκπαιδευτικών. Αυτές οι απόψεις είχαν μάλλον τις βάσεις τους στο μύθο μιας διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Η ερευνά μου με το να επισκέπτομαι ξένους επιστήμονες ήταν αρχικά σαν μια μικρή συνεισφορά στο να ενώσω το χάσμα μεταξύ του μύθου και της πραγματικότητας στο διεθνές σύστημα εκπαίδευσης και εξάσκησης .
Στην διαδικασία επίτευξης αυτής της έρευνας άρχισα να αναπτύσσω μια εκτίμηση για ιδεολογική λειτουργία του μύθου μιας διεθνούς επιστημονικής κοινότητας και το μύθο της καθαρής επιστήμης. Η ένταση μεταξύ των μύθων και των πραγματικοτήτων θα μ’ έκανε ν’ αντιληφθώ την αντικειμενικότητα της κοινωνιολογίας. Στην προσδοκία ότι θα αναμιχθώ αργότερα και θα υποστηρίζω τις εθνογραφικές σπουδές της επιστήμης αυτή η έρευνα επικεντρώθηκε στις συνθήκες κάτω από τις οποίες ξένοι επιστήμονες δουλεύουν σε αμερικάνικα πανεπιστήμια και το είδος των ιδεών και δραστηριοτήτων που οι συνθήκες τους παρακινούν και ενδυναμώνουν. Η ιδέα ότι οι συνθήκες εργασίας ήταν βασικοί παράμετροι των συστημάτων γνώσεων δεν ήταν κάτι καινούριο. Εδώ συνέδεσα τον εαυτό μου με μια υποτυπώδη νέα επιστήμη κοινωνιολογίας.
Σε λίγα χρόνια η ιδέα ότι η επιστημονική γνώση ήταν κοινωνικά δομημένη θα γινόταν ένα βασικό θέμα και σλόγκαν της επιστημονικής σπουδών κίνηση που παρακινήθηκε κατά μεγάλο μέρος από τους εθνογράφους της επιστήμης . Στην έρευνα μου οι ιδέες και οι δραστηριότητες που επικεντρώθηκα είχαν σχέση με την σύλληψη της διεθνούς επιστήμης ως ένα μοντέρνο σύστημα , ένα σύστημα ανιαρών δραστηριοτήτων σε μια αναδυόμενη οικουμένη και ένα κριτικό υπέρ- κοινωνικό σύστημα όπου πολλοί επιστήμονες και διανοητικοί θεωρούνται να είναι μικρόκοσμος μιας αναδυόμενης κοσμικής τάξης.
ΔΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ
Ο Αντάμ Σμιθ , Κάρλ Μάρξ , και Θόρστειν Βέμπλεν συντέλεσαν στην σύλληψη της δουλειάς σαν βασικό παράγοντα των παγκόσμιων απόψεων ιδεολογιών και χαρτών. Η πιο σαφή έκφραση της ιδέας διατυπώθηκε από τον Φρίεντσον λέγοντας ότι οι άνθρωποι κάνουν είναι αποτέλεσμα της πίεσης της κατάστασης που βρίσκονται απ’ ότι είχαν προηγούμενα εσωτερικεύσει. Πιο γενικά ο Ουιλένσκυ παρατήρησε ότι οι επαγγελματικές κουλτούρες ( που έχουν τις ρίζες τους ) σε κοινές δουλειές , ωράριο δουλειάς , εκπαίδευση δουλειάς και πρότυπα καριέρας είναι μερικές φορές καλύτεροι προφήτες συμπεριφοράς από ότι η κοινωνική τάξη και προ της δουλειάς εμπειρία. Οι επιστημονικές ενασχολήσεις θεωρούνται γενικά ως επαγγέλματα. Τα επαγγέλματα μπορούν να θεωρηθούν ιδανικού τύπου επαγγελματικά ιδρύματα χαρακτηριζόμενα από συστηματική γνώση η δόγμα που αποκτάται μόνο μέσω εκπαίδευσης .
Ο επαγγελματισμός μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία που τείνει να εντείνει και να προεκτείνει την επιρροή της δουλειάς στις ιδέες και δραστηριότητες του ατόμου. Είναι λογικό λοιπόν να θεωρήσουμε ότι οι συνθήκες της επιστημονικής δουλειάς στο τρίτο πολιτιστικό περιβάλλον που οι επισκέπτες δουλεύουν σε αμερικάνικα πανεπιστήμια είναι πρωταρχικοί παράγοντες των ιδεών και δραστηριοτήτων τους. Η υπόθεση της δουλειάς μου ήταν ότι οι συνθήκες της δουλειάς στην τρίτη κουλτούρα της επιστήμης και ειδικά στο περιβάλλον που επιλέχθηκε για μάθηση στην αύξηση της οικουμενικής συνείδησης δεν παρακινούν την εξέλιξη βασικών συνεργάσιμων συνδέσμων μεταξύ εθνών. Αυτή η υπόθεση προκαλεί την ιδέα ότι η τρίτη κουλτούρα της επιστήμης είναι ένας μικρόκοσμος μιας παγκόσμιας κοινότητας .
Όταν ξεκίνησα την έρευνα δεν συμμεριζόμουνα την αισιοδοξία που είχε εκφρασθεί από πολλούς επιστήμονες και μαθητές της επιστήμης όσον αφορά την σημασία της διεθνούς επιστήμης ως μια παγκόσμια ενωμένη δύναμη.
Η αισιοδοξία τους φαινόταν να βασίζεται περισσότερο σε μια ιδεολογική αντίληψη της επιστήμης και των επιστημόνων παρά σε μια εμπειρική απόδειξη και θεωρητική ανάλυση. Στην πορεία της ερευνάς μου ο άσχημο- καθορισμένος σκεπτικισμός κρυσταλλώθηκε καθώς επικεντρωνόμουνα στις μη λειτουργικές επιδράσεις της επαγγελματικότητας και γραφειοκρατίας πάνω σε επιστημονικές δραστηριότητες.
ΣΧΟΛΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ
Ένας συνάδελφος μου ο Σ.K. Βάντερπουλ και εγώ κάναμε εις βάθος συνεντεύξεις. Στοιχεία συγκεντρώθηκαν από επισκέπτες από τέσσερα δυτικά πανεπιστήμια που χρησιμοποίησαν ένα ερωτηματολόγιο μέσω ταχυδρομείου. Ενα χωρισμένο τυχαίο δείγμα αποδείχθηκε αδύνατο να τεθεί σε εφαρμογή γιατί τα μοναδικά δείγματα που ήταν διαθέσιμα αποδείχθηκαν ανακριβή. Αυτό δεν είχε και δεν μπορούσε να είχε ανακαλυφθεί μέχρι που ξεκινήσαμε τις συνεντεύξεις. Η αντίδραση μας ήταν να προσπαθήσουμε να βρούμε όλους τους επισκέπτες που είχαν χαρακτηριστεί “επισκεπτόμενοι ξένοι επιστήμονες ” ως ακολούθως : όλοι οι ξένοι υπήκοοι που δεν θεωρούνται μαθητές ( π.χ. επισκέπτονται καθηγητές , λέκτορες ,εισηγητές , προχωρημένη έρευνα και συνάδελφοι διδάσκοντες και συνέταιροι , επισκέπτονται διανοούμενους , ακαδημαϊκούς επισκέπτες , ειδικούς καθώς και ξένους μεγαλύτερους συμμετέχοντες σε εκπαιδευτικά προγράμματα ) οι οποίοι είναι φυσικοί , βιολογικοί , η κοινωνικοί επιστήμονες οι οποίοι ήταν σε μια περιοχή ενός πανεπιστημίου που διαλέξαμε εμείς ως περιοχή έρευνας , οι οποίοι ήταν στο πανεπιστήμιο για ένα μήνα η παραπάνω κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 1969-1970 και την καλοκαιρινή περίοδο 1970 όταν η υπαίθρια δουλειά για την έρευνα διεξήγετο και που είναι μόνιμοι κάτοικοι μιας ξένης χώρας.
Πανεπιστήμια επιλέχθησαν ως ερευνητικές περιοχές αν είχαν φιλοξενήσει 100 η περισσότερο επισκεπτόμενους ξένους διανοούμενους ( δεδομένα για επιστήμονες δεν ήταν διαθέσιμα ) κάθε χρόνο για αρκετά προηγούμενα χρόνια , δηλαδή πανεπιστήμια που είχαν 100 η παραπάνω ξένους διανοούμενους κατά τη διάρκεια 1969-1970 ακαδημαϊκού έτους.
Οι περιορισμοί του να χρησιμοποιείς δεδομένα με διανοουμένους και περιορίζοντας το δείγμα σε δυτικά πανεπιστήμια μπορεί να αξιολογηθεί ως :
(1) σχεδόν τρία τέταρτα από τους ξένους διανοούμενους επισκέπτες μεταξύ 1965 και 1972 ήταν στις φυσικές και ζωής επιστήμες , ιατρική , κοινωνικές επιστήμες και
(2) σχεδόν το ένα τρίτο από τους επισκέπτες διανοούμενους μεταξύ 1965 και 1972 ήταν σε σπίτι σε δυτικά πανεπιστήμια και κολέγια. Τρία βασικά πανεπιστήμια με απόφοιτους επαγγελματικών σχολείων είχαν επιλεγεί ως περιοχές συνέντευξης . Αυτά τα πανεπιστήμια είχαν χαρακτηριστεί :
(1) από κάποια διαφορά στην ταξινόμηση ποιότητας βασισμένο σε ένα δείκτη που απορρέει από την αναφορά ταξινόμησης του Κάρτερ .
(2) κάποια ποικιλία στην εγκατάσταση της κοινότητας και
(3) πρόσβαση καθορισμένη σε χρόνο και έσοδα ταξιδιού απαραίτητα για την έρευνα.
82 από τις 100 συνεντεύξεις ολοκληρώθηκαν .
Ενα ερωτηματολόγιο μέσω ταχυδρομείου είχε μετά σχεδιαστεί για να διευρύνει τα δεδομένα βασισμένα σε επιλεγμένα θέματα από τις συνεντεύξεις .
Πρόσθετη πληροφόρηση στις διαδικασίες και τα χαρακτηριστικά του δείγματος δίνονται σε σημειώσεις αυτού του κεφαλαίου. Οι πολιτιστικές εμπειρίες των επισκεπτών μπορούν να περιληφθούν ως εξής : περισσότεροι είναι κάτοικοι χώρων για επιστημονικές σπουδές έρευνα εξαιρώντας την παρούσα επίσκεψη στις Η.Π.Α. , περισσότεροι από 80% δεν είχαν ποτέ ταξιδέψει σε μια αναπτυσσόμενη χώρα για μάθηση η έρευνα .
(2) μόνο 2,5% από τους ερωτώμενους είναι παιδιά ενός τρίτου πολιτιστικού γάμου δηλαδή τον γάμο κατοίκων δυο διαφορετικών χωρών.
(3) σχεδόν 90% των ερωτηθέντων είναι παντρεμένοι με άτομα των οποίων η χώρα γέννησης είναι ίδια όπως η δικιά τους .
Ενω αυτοί οι επισκέπτες δεν ήταν κινητικοί σε φυσικούς όρους είχαν την εμπειρία της ψυχικής κινητικότητας που παρακίνησε την προσωπική τους ταυτότητα με την διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Σχεδόν 70% από αυτούς που απάντησαν είχαν την εμπειρία κάποιας μορφής αλληλεπίδρασης με ξένους επιστήμονες στις χώρες τους.
Εντέλει η αλληλεπίδραση περιγράφτηκε ως μηδαμινή και επιπόλαια .
Σε πολλές περιπτώσεις αυτή η αλληλεπίδραση περιλάμβανε να παρακολουθείς μια η περισσότερο εισηγήσεις από ένα αμερικάνο επιστήμονα επισκέπτη.
Περισσότερο από 70% από τους επισκέπτες σ’ αυτό το δείγμα είναι παντρεμένοι , ανάμεσα στους ερωτώμενους σχεδόν 80% είναι παντρεμένοι και οι περισσότεροι από τους επισκέπτες συνοδευόντουσαν στην Αμερική από τις οικογένειες τους.
ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ
Συνθήκες επιστημονικής δουλειάς περιλαμβάνουν:
περιεχόμενο ( συμβολικό , φυσικό , κανονικό , κοινωνικό ) , τρόπος ( θεωρητικός , κλινικά πειραματικός , τεχνολογικός ), προσανατολισμός ( βασικός , εφαρμοσμένος ) , πλαίσιο δουλειάς ( εργαστήριο , γραφείο , βιβλιοθήκη ), αλληλεπίδρασης χώρος ( δουλεύει μόνος με ένα η μερικούς συνάδελφους η βοηθούς σε μικρά η μεγάλα γκρουπ , κόστος έρευνας και πηγές χρημάτων. Οι επισκέπτες ήταν βασικά φυσικοί και βιολογικοί επιστήμονες δουλεύοντας με θεωρητικό και πειραματικό τρόπο ζωής.
Ο προσανατολισμός της βασικής τους επιστήμης αντικατοπτρίζεται στα παρακάτω δεδομένα :
(1) σχεδόν 90% ( βάση ν=61) από τους ερωτηθέντες χαρακτήρισαν τη δουλειά τους ως βασική .
(2) σχεδόν 65% ( ν=50) πιστεύουν ότι οι συνάδελφοι τους είναι βασικοί ερευνητές και
(3) περισσότερο από τους μισούς (ν=74) αναφέρουν ότι θα ήθελαν να τους θυμούνται για τη βασική συνεισφορά τους στην επιστήμη.
Ο παραλογισμός αυτού του προσανατολισμού αντικατοπτρίζεται στην σπουδαιότητα της βασικής επιστήμης ως ένα παράγοντα που καθορίζει το ερωτηματολόγιο αυτών που απάντησαν σε προβλήματα επιλογών της έρευνας - σχεδόν 80% ( ν=138) το θεώρησαν πολύ σημαντικό -μόνο 4% το θεώρησαν καθόλου σπουδαίο. Οι περισσότεροι από τους επισκέπτες σχεδόν δυο τρίτα (ν=123) αναφέρουν ότι ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους σε ένα εργαστήριο. από τους ερωτηθέντες σχεδόν ένα τέταρτο δουλεύουν μόνοι τους , μερικοί (6) δουλεύουν με ένα άλλο άτομο και σχεδόν 20% ( ν=80) δουλεύουν σε γκρούπ των 8 η παραπάνω επιστημόνων και υποστηρίζουν τεχνικούς . Τέλος σχεδόν μισοί από τους επισκέπτες (ν=207) αναφέρουν ότι η έρευνα τους βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό σε χρήματα της Κυβέρνησης , μεγάλες επιχειρήσεις και ιδιωτικές εταιρίες.
Από τα παραπάνω δεδομένα ένα ιδανικό προφίλ του ξένου επιστήμονα επισκέπτη μπορεί να σχεδιαστεί : ένας επιστήμονας που δουλεύει μόνος η σ’ ένα μικρό γκρούπ με συναδέλφους επιδιώκοντας αυτός/ αυτή και οι συνάδελφοι χαρακτηρίζουν ως βασική έρευνα έχοντας στόχο μια βασική συνεισφορά στην επιστήμη-αυτού-αυτής τα ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην θεωρία και στα πειράματα που απαιτούν συνεχή δραστηριότητα και αρκετό χρόνο αφιερωμένο σε εργαστηριακή δουλειά. Αυτές οι συνθήκες δουλειάς τείνουν να απομονώσουν τους επισκέπτες από το επιστημονικό περιβάλλον. Η απομόνωση δυναμώνεται από ορισμένους παράγοντες που είναι λίγο -πολύ άμεσα συνδεδεμένοι με τις συνθήκες δουλειάς . Ο επισκέπτης είναι απομονωμένος από τις διδακτικές και διοικητικές ευθύνες και υποχρεώσεις που είναι συνδεδεμένες με τον μόνιμο δυναμικό ρόλο - αυτός/αυτή απομονωμένος /η από την κανονική σχολή , καριέρας διάρκεια. Η έλλειψη χρόνου ( που οφείλεται για παράδειγμα σε θεώρηση διαβατηρίου (περιορισμούς) και τα χρήματα αποτελούν ένα αυστηρό διάγραμμα έρευνας και γραψίματος. Οι επόπτες η αφεντικά ( δυο όροι που χρησιμοποιούνται συχνά από τους ερωτηθέντες οταν αναφέρονται στους διοικητές ) συνήθως υψηλά μέλη του προσωπικού και τμημάτων έδρες αναμιγνύονται σε υποθέσεις που θα απαιτούσαν από τον επισκέπτη να αφιερώσει από τον χρόνο της έρευνας του -της η αλλιώς να ενοχλείται. Οι διοικούντες της έρευνας και οι υπεύθυνοι εδρών βοηθούν τους επισκέπτες για παράδειγμα με μισθοδοτικά προβλήματα , απόκτηση χώρου έρευνας και υλικά και ως ορισμένου σημείου προσωπικά προβλήματα. Ο επισκέπτης είναι απομονωμένος λόγω της θέσεως του από την μη μόνιμη κατοικία του -της μεταβατικής κοινωνικής θέσης στην κοινότητα .Πολλοί ερωτηθέντες αναφέρονται σ’ αυτό ως ένα σπουδαίο κομμάτι του ρόλου τους - τους επιτρέπει περισσότερο μη διακοπτόμενο χρόνο για έρευνα απ’ ότι θα είχαν στις χώρες τους. Ο επισκέπτης λόγω της θέσεως του δεν έχει καμιά από τις καθημερινές ευθύνες και υποχρεώσεις των μόνιμων μελών μιας κοινότητας η γειτονιάς.
Το αυστηρό σφιχτό πρόγραμμα δουλειάς κάνει δύσκολο στον επισκέπτη ν’ ασχοληθεί στην ζωή της κοινότητας και στην μη επιστημονική κουλτούρα των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε ορισμένες περιπτώσεις η απομόνωση είναι ενισχυμένη από ένα σύζυγο που επειδή αυτός / αυτή δεν έχει επαγγελματικούς δεσμούς στην κοινότητα η πανεπιστήμιο η έχει δυσκολίες γλώσσας δεν ενθαρρύνει τον επισκέπτη να λάβει υπόψη την κουλτούρα .
Ο επισκέπτης αποτρέπεται η αποθαρρύνεται από το να τρωει έξω ,να κάνει περιήγηση η να κοινωνικοποιείται με άτομα στην κοινότητα . Η αντίρρηση από ένα σύζυγο ήταν ότι δεν ήθελε να ενοχλείται δημόσια . Ο άνδρας της ένας νεαρός Ινδός φυσικός επιστήμονας ήθελε να βγαίνει περισσότερο να τρώει χάμπουργκερ και να πίνει κόκα-κόλα αλλά δεν θα το έκανε λόγω των συναισθημάτων της γυναίκας του.
Υπάρχουν δυο επιπτώσεις το να δουλεύεις κάτω από τέτοιες συνθήκες
(1) Απομόνωση από μη περιβάλλον της δουλειάς και
(2) Εντεινόμενος ρόλος - ο ρόλος ρεπερτόριο του επισκέπτη περιορίζεται - η επιστήμη καθορίζει ένα βασικό μέρος αυτού/αυτής δραστηριότητες .
Ο ρόλος του να εντείνει κανείς παρακινείται από την κοινότητα από συνθήκες επιστημονικής δουλειάς μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και του επισκέπτη την πατρίδα .
Ο βαθμός συνέχειας ενδικνύεται από τους ερωτηθέντες ως απάντηση στην ερώτηση :
Υπήρχε τίποτα απρόσμενο η ξαφνικό σχετικά μετά την εμπειρία της δουλειάς στις Ηνωμένες Πολιτείες ;
Σχεδόν 60% είπαν όχι . Οι συνθήκες δουλειάς στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν απαραίτητα παρόμοια με τις συνθήκες δουλειάς στις χώρες τους. Οι διαφορές που παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν παραπάνω σπάνια ήταν διαφορές στις συνθήκες δουλειάς . Ένας επισκέπτης από την Αγγλία για παράδειγμα σχολίασε την σχετικά φτωχή ποιότητα των μηχανημάτων του εργαστηρίου στο πανεπιστήμιο του. Τα μηχανήματα αγοράζονται από το τμήμα η το πανεπιστήμιο ενω είχε συνηθίσει να κατασκευάζει η να επιτηρεί την κατασκευή των δικών του μηχανημάτων στου πανεπιστημίου τον ειδικό χώρο δουλειάς.
Αρκετοί επιστήμονες από αναπτυσσόμενες χώρες κάνουν σχόλια στα μεγαλύτερης πρόσβασης υψηλής ποιότητας μηχανήματα και υλικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε υψηλότερο βαθμό επαγγελματικότητας ανάμεσα στους Αμερικανούς συναδέλφους τους
σε αντίθεση με την φτωχή επιστημονική συμπεριφορά των συναδέλφων των χωρών τους. Αλλά οι συνθήκες δουλειάς μπορεί να θεωρήθηκαν ως ιδανικές για ορισμένους επισκέπτες δεν ήταν ιδιαίτερα μη συνεχόμενες με τις εμπειρίες της πατρίδας τους.
Λαβαίνοντας υπόψη ένα περισσότερο ιδανικό περιβάλλον για δουλειά έρευνας ουσιαστικά αυτό υποστηρίζει τις προσδοκίες των επισκεπτών που έχουν μάθει τι πρέπει να είναι ένα καλό επιστημονικό περιβάλλον αλλά που δεν έχουν δουλέψει μέσα σ’ ένα μέχρι να έρθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι διαφορές σε κάθε περίπτωση μεταξύ συνθηκών δουλειάς στις Ηνωμένες Πολιτείες και αυτών στην πατρίδα φαίνεται να είναι πρωταρχικές διαφορές που παρακινούν την εντεινότητα του ρόλου. Η περισσότερη ιδανική δουλειά μπορεί να παρακινήσει τον επισκέπτη να επενδύσει τον εαυτό του πλήρως στην δουλειά του οδηγώντας σε απομόνωση και ρόλο εντεινότητα . Μια περισσότερη ιδανική τεχνολογία ( περισσότερο προσβάσιμη και υψηλής ποιότητα ) μπορεί να κάνει την δουλειά πιο ικανοποιητική και να ενθαρρύνει τον επισκέπτη να ξοδέψει περισσότερες ώρες από ότι αυτός/αυτή συνήθιζε. Η απόδειξη για αυτό σε όρους σύγκρισης , της ανάμειξης στην δουλειά στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην πατρίδα δεν είναι καθόλου σαφής.
Υπάρχει διαφορά στα παρατηρούμενα μοτίβα της εξουσίας . Εδώ και στις χώρες αυτών που απαντούν 60% από αυτούς που απαντούν ( ν=79) εξέφρασαν ότι ήταν ενήμεροι μιας τέτοιας διαφοράς . Ανάφεραν ότι οι σχέσεις με τους ανωτέρους στα τμήματα ξένων χωρών τους ήταν περισσότερα δημοκρατικές από τις σχέσεις με τους ανωτέρους στα τμήματα δικών τους χωρών . Οι Αμερικανοί προεδρεύοντες τους και οι διοικούντες του έργου ενθάρρυναν και υποστήριξαν την έρευνα κατά ένα μεγάλο μέρος απ’ ότι ήταν των χωρών τους .
Τάσεις για κοινωνική απομόνωση και εντεινότητα ρόλου δεν συντελούν στο να παρακινήσουν η να ενδυναμώσουν ανάμιξη συμπεριφοράς με κοινωνική αλλαγή . Ακόμη και οταν οι ερωτηθέντες εξέφρασαν την επιθυμία να μάθουν περισσότερα για τις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν ότι είχα πολύ λίγο χρόνο για να το κάνουν. Αρκετοί ερωτηθέντες έξω από τα πλαίσια της συνέντευξης σημείωσαν την ανάγκη να φεύγουν τα σαββατοκύριακα για ξεκούραση. Μέσα σ’ αυτό το μικρό δείγμα οι δραστηριότητες που διαλεγόντουσαν είχαν την τάση να ισχύουν πάνω στην δουλειά την απομόνωση : ορειβασία μόνος η σε μικρά γκρουπ για παράδειγμα ήταν μια αγαπημένη μορφή τεμπελιάς για αρκετούς από αυτούς που απαντάνε.
Σχεδόν 56% απ’ αυτούς που απαντούν στο ερωτηματολόγιο ( ν=134) ένιωσαν ότι κάθε επιστήμονας και διανοούμενος πρέπει να αναμιγνύονται στην διαδικασία απόφασης χώρας του/της.
Σχεδόν 67% από αυτούς που απάντησαν ( ν=215) όμως ξεχωρίζουν από το να λείπει η ανάμειξη τους σε μη επιστημονικούς οργανισμούς και δραστηριότητες σε όλα τα κοινωνικό-πολιτικά επίπεδα- γειτονιά , κοινότητα και διεθνή. Ακόμη ένα δείγμα της απουσίας τους από την κοινωνικό-πολιτική ανάμειξη είναι ότι μόνο 80% από αυτούς που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο ( ν=134) είναι μέλη επαγγελματικών εταιριών που οργανώνονται με στόχο την κοινωνική υπευθυνότητα στην επιστήμη. Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες εξήγησαν ότι ασχολείτο πολύ με την δουλειά ( Εδώ και στην πατρίδα
τους) να συμμετέχουν σε παραπάνω επιστημονικές δραστηριότητες. Δουλειά ακόμη σε ένα τρίτο πολιτιστικό χώρο μπορεί να στενέψει παρά να διευρύνει τις εμπειρίες και προοπτικές του ατόμου. Η ανομοιότης μεταξύ του πραγματικού ρόλου του να επισκέπτεται ξένους επιστήμονες και ο ρόλος που είχαν φανταστεί, ή ευχόντουσαν, πολλοί σπουδαστές της επιστήμης και της κοινωνίας είναι επαρκή πάνω στην βάση του πόσο απόδειξη έχει προστεθεί για να εγγυηθεί μια κοντινότερη εξέταση των συνεπειών της διεθνούς παιδείας , προγραμμάτων ανταλλαγής και παρεμφερή συνδετικά συστήματα που μέχρι τώρα έχουν δοθεί. Ο ρόλος εργασίας του επισκέπτη, στενά συνδεδεμένος στην βασική επιστήμη της Αμερικής, σπάνια προσδιορίζεται από τον επισκέπτη ή οικοδεσπότες συγκεκριμένα στου επισκέπτη την συνεισφορά στην ανάπτυξη της χώρας του /της η στην παγκόσμια ανάπτυξη.
Ποια είναι η δουλειά του επισκέπτη σε σχέση με το να σχηματίζει δεσμούς (επιστημονικούς καθώς γενικά πολιτιστικούς δεσμούς ) μεταξύ Αμερικής και της χώρας του/της ;
Εκτός από επιστημονικούς ( και άλλους) ειδικούς δεσμούς, τέτοιοι δεσμοί φαίνονται να είναι εύθραυστοι. Οταν ο επισκέπτης γυρνάει στην χώρα του/της η άμεση κατάσταση του/της έρχεται του οικοδεσπότη χώρας εμπειρίες. .
Στο βαθμό που οι Αμερικανοί επιστήμονες παραμένουν μέρος του δικτύου του/της το κάνουν βασικά ή αποκλειστικά με επαγγελματικό τρόπο. Οι επισκέπτες δεν φαίνονται παράξενοι στο σημείο που εκδηλώνουν ενδιαφέρον ή προσανατολίζονται σε κοινωνική ή παγκόσμια αλλαγή.
Η διεθνής πρόβλεψη δεν δίνει στοιχεία για εκτεταμένη ή βαθιά ριζωμένη σε σύγκριση με το τι κάποιος περιμένει να βρει ανάμεσα σε άλλους επαγγελματίες.
Το πρόβλημα αυτό συζητιέται παρακάτω.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Στην διαδικασία του επαγγελματισμού μια απασχόληση γίνεται σχετικά κολεγιακά προσανατολιζόμενη . Οι στόχοι του επαγγελματισμού είναι να περιορίσουν την επίδραση υποκειμενικών στοιχείων στην εκτέλεση και στο σέρβις και να αναπτύξουν, διατηρήσουν, και αστυνομεύσουν στάνταρ εκτέλεσης και σέρβις . Οχι τυχαία, επαγγελματικοί οργανισμοί διεξοδικά παρουσιάζουν τον εαυτό τους να αυξάνουν και να διατηρούν την κοινωνική θέση των μελών τους στην κοινότητα και στην κοινωνία. Ο Κάρρ-Σώντερς αντιλαμβανόταν τον επαγγελματισμό ως ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των καιρών. Αλλά η τάση διαχωρισμού ενασχόλησης ή τερματισμού στην διαδικασία επαγγελματισμού δημιουργεί το ενδεχόμενο για δευτερεύον λόγο στο δόγμα και στην υπηρεσία στην κοινότητα (η κοινωνία, η ανθρωπότητα ) σε αυτοεξυπηρέτηση. Ο άγριος τσακωμός για κοινωνική θέση και αυτοί που υπαγορεύουν τον επαγγελματισμό επιτρέπουν στους επιστήμονες να εξαιρούν τους εαυτούς τους από κοινωνική υπευθυνότητα.
Ωστόσο ο Χόροουιτς υποστηρίζει ότι η τιμή της επαγγελματικής εξάσκησης μπορεί να είναι η αιτία για αντικειμενικότητα. Η σημασία των δυσλειτουργιών του επαγγελματισμού αυξάνεται με την αναγνώριση ότι συνδέονται με τις δυσλειτουργίες της γραφειοκρατίας. Αυτές οι δυο διαδικασίες συνδέονται σ’ ένα σημείο στην σύγχρονη ιστορία των βιομηχανικών κοινωνιών.
Ο επαγγελματισμός έχει συνδεθεί με την αυξανόμενη εξειδικευμένη διαίρεση του εργατικού δυναμικού, την έκρηξη της γνώσης , και την αυξανόμενη ζήτηση για ειδίκευση στο μάνατζμεντ μιας υψηλής τεχνικά και υψηλά γραφειοκρατικής κοινωνίας . Η σύγκλιση των δυσλειτουργιών του επαγγελματισμού και της γραφειοκρατίας υπονοεί μια τάση σε ασχολίες προς τερματισμό και δόγμα - έναν εθνοκεντρισμό της δουλειάς και μείωση στην ικανότητα των οργανισμών και ατόμων να ανταποκρίνονται σε προβλήματα με δημιουργικό, κριτικό, και κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο. Το ιατρικό επάγγελμα μπορεί να αποτελέσει μια βάση γι’ αυτό το μοντέλο. Ο επισκεπτόμενος ξένος επιστήμονας έρχεται να εργαστεί στην Αμερικάνικη επιστήμη που είναι υψηλά γραφειοκρατική και μια πηγή διεθνών στάνταρ, συμβόλων ή εικόνων επαγγελματισμού στην επιστήμη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες η επιστήμη για το δικό της καλό καθιερώνεται ως μέρος της ιδεολογίας των επαγγελματιών επιστημόνων.
Με το να ορίζουν τους εαυτούς τους ως βασικούς επιστήμονες οι ερωτώμενοι αρνήθηκαν την δικιά τους έκφραση της κοινωνικής υπευθυνότητας. Οταν ρωτήθηκαν αν ένιωθαν την αίσθηση της κοινωνικής υπευθυνότητας για τις πιθανές κοινωνικές συνέπειες της ερευνάς τους , σχεδόν 60% από αυτούς απάντησαν φυσικά , περίπου 30% είπαν κάπως, και 11% καθόλου ( ν=214). Αλλά οι ερωτώμενοι που εξετάστηκαν απάντησαν ότι εφόσον συμμετείχαν στην βασική έρευνα η κοινωνική ευθύνη είναι είτε : (1) κληρονομική σε ό,τι κάνουν, ή (2) άσχετη επειδή δεν υπάρχει τρόπος να προφητεύεις τις συνέπειες της δουλειάς τους.
Ένας επιστήμονας 33 χρόνων είπε ότι πίστευε στην αποτελεσματικότητα μιας σωστής έρευνας και στην καλοσύνη της βασικής έρευνας. Ανάμεσα στην μειονότητα των επιστημόνων που ερωτήθηκαν αυτοί που παρατήρησαν άμεση σύνδεση μεταξύ της κοινωνικής υπευθυνότητας και της παρούσας έρευνας ήταν ένας βιοχημιστής 35 χρόνων που έλεγαν ότι συνήθιζε να συνθέτει συμβιβασμούς που κανένας άλλος δεν είχε, γι’ αυτό το λόγο. Τώρα έχει ένα καλύτερο αίσθημα αφού έχει αναγνωρίσει την σχέση μεταξύ του πλέγματος των ενζύμων αντιδράσεων και την πρόληψη και θεραπεία της αρρώστιας.
Μια ενδιαφέρουσα και μοναδική απάντηση δόθηκε από έναν διδάκτορα, υποψήφιο στην ενζυμολογία. Ηταν σίγουρος ότι η δουλειά και η δουλειά έξω θα έχει μια μεγάλη επίδραση στην κοινωνία.
Αλλά ούτε αυτός ούτε κανένας άλλος επιστήμονας είναι υπεύθυνος για αυτήν την επίδραση. Κάθε επιστήμονας δουλεύει πάνω σε συγκεκριμένο πρόβλημα που οδηγεί σε μια συλλογική αρχή που είναι η επίδραση τους.
Το σπουδαίο προσόν που πρόσθεσε ήταν ότι ο σπουδαίος επιστήμονας είναι υπεύθυνος γιατί είναι περισσότερο στενά και άμεσα γνώστης και υπεύθυνος για την συλλογική αρχή. Μόνο 6% αυτών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο(ν=140) αισθανόντουσαν ότι η έρευνα τους μπορεί να έχει αντίστροφο αποτέλεσμα στην ανθρωπότητα, 45% γνωστοποίησε καμία επίδραση. Αυτή η ανακάλυψη είναι σύμφωνη με την αντίληψη των ερωτηθέντων του βασικού επιστήμονα όπου εξ’ ορισμού είναι κοινωνικά υπεύθυνος.
Η διάχυτη πίστη στην καλοσύνη της βασικής επιστήμης, χαρακτηριστικά αυτών που απαντούν, φαίνεται περισσότερο από τις απαντήσεις σε δυο ερωτήσεις : περισσότεροι από τρία τέταρτα από αυτούς τους επιστήμονες ( ν=79) πιστεύουν ότι οι επιστήμονες είναι απαραίτητοι για να πετύχουν το ιδεατό μέλλον που προσβλέπουν για τις χώρες τους , και 70% αισθάνονται ότι το ιδεατό μέλλον που προσβλέπουν θα πραγματοποιηθεί ( ν=70). Η αισιοδοξία τους για σύντομη ανάπτυξη στις χώρες τους καθώς και στον κόσμο είναι σύμφωνη με την αισιοδοξία σχετικά με την επιστήμη και τον ρόλο της στην κοινωνία - η βασική έρευνα είναι από μόνη της καλή και συμβάλλει στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Το να ορίσουμε την έρευνα ενός ως βασική μπορεί να λειτουργήσει ως μια εξήγηση και επιβεβαίωση για το ποιες υποχρεώσεις μπορεί να απέχει κάποιος, για τις παρούσες και μελλοντικές συνέπειες της επιστημονικής δουλειάς.
Αυτή η εξήγηση είναι βασισμένη στην ιδέα ότι η επιστήμη είναι μια κοινωνική διαδικασία που αφορά ανθρώπους που οι δραστηριότητές τους μπορούν να διευκολυνθούν ή να εμποδιστούν από τον τρόπο που τις οργανώνουν , τις πήγες που έχουν διαθέσιμες, και τις σχέσεις τους σε άλλους τομείς της κοινωνίας. Η φύση και η πραγματικότητα δεν είναι αυθαίρετα .
Αλλά η επιστήμη δεν είναι μια αυτόνομη, αυτοδιορθώμενη καθαρή διαδικασία που αναπτύσσεται ή προοδεύει σύμφωνα με τους διαμορφώμενους εσωτερικούς νόμους. Μόνο στο τι είναι επιστημονικά πραγματικό, οπαδοί της καθαρής επιστήμης της κληρονομημένης καλοσύνης της βασικής επιστήμης πρέπει να εκθέσουν τις ιδέες τους στην ίδια επιστημονική έρευνα που οι επιστήμονες αναμένεται να εκθέσουν στην έρευνα τους.
Από τα τέλη του ‘60 υπάρχει μια αυξανόμενη άρνηση ανάμεσα στους επιστήμονες να αποδεχτούν χωρίς κρίση αναφορές όπως η ακόλουθη από ένα ζωολόγο ερωτώμενο : Ο ρόλος μου ως επιστήμονα όσον αφορά την κοινωνία είναι αμελητέος , ό,τι παράγω είναι αμελητέο στις συνέπειες του. Ο Τσάρος Σχουάρντς για παράδειγμα έκδωσε κάτι που να το θυμούνται οι συνάδελφοι ώστε να αποφασίσουν το αν κάποιοι οργανισμοί είναι ελεύθεροι , καθαροί , και αποσυνδεμένοι από τα προβλήματα του κόσμου είναι θέμα για αντικειμενική αξιολόγηση, όχι εκπλήρωση ευχών. Ο Μπάρι Κόμμονερ ένας υποστηρικτής της κοινωνικής ευθύνης στην επιστήμη επισήμανε ότι : επιστήμονες δεν μπορούν άλλο να διαφεύγουν από κοινωνικές , πολιτικές , οικονομικές , και ηθικές συνέπειες στο τι κάνουν στο εργαστήριο. Ο Χάμπερερ ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς τους σπουδαστές της επιστήμης και κοινωνίας που είχαν διεξοδικά συζητήσει την άρθρωση μιας ιδεολογίας της επιστήμης που εστιάζεται στην ουσιαστική άξια της γνώσης . Πρότεινε ότι αντίθετα στις γνώμες των θεολόγων της επιστήμης η σύγχρονη επιστήμη έχει διακηρύξει μια αποφασιστικότητα χαρακτηριζόμενη από μια αναστροφή προτεραιοτήτων, όπου η γνώση ενσαρκωμένη σε δύναμη έγινε η πρωταρχική ώθηση και η μη ενδιαφέρουσα έρευνα γνώσης έγινε δευτερεύουσας σημασίας .
Αναμιγμένος σ’ αυτό που ο Γούλντνερ ονομάζει προσδίδον γόητρο και μεθοδολογίες υψηλής επιστήμης, και δουλεύοντας σ’ ένα περιβάλλον που διεγείρει την κοινωνική απομόνωση και ένταση ρόλου, ο επισκεπτόμενος ξένος επιστήμονας είναι πιθανό να εσωτερικεύσει και να εκφράσει ( ή να το κάνει σε μεγαλύτερο βαθμό) την ιδεολογία της επιστήμης από τους Αμερικανούς συναδέλφους του/της . Οι νεότεροι επισκέπτες και ειδικά αυτοί που έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες από την περιφέρεια της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας όπως ορισμένοι θρησκευτικά προσήλυτοι, πρόχειρες διακηρύξεις μιας αυστηρά καθοριζόμενης αντίληψης της επιστήμης και του επιστημονικού ρόλου.
Ο Κόσερ υποστήριξε ότι τα σαφή πιστεύω στην πρόοδο, στην επιστήμη και κοινωνία, χαρακτηριστικό της επιστημονικής κοινότητας πριν από την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας, δεν προσκολλώνται πια. καθώς αυτό ισχύει για ένα συγκεκριμένο κομμάτι της επιστημονικής κοινότητας διαφέρει από αυτά που απάντησαν σ’ αυτήν την έρευνα.
Γενικά, η άποψή τους είναι σύμφωνα με την παραδοσιακή δυτική άποψη της επιστήμης , όπου η επιστήμη συλλαμβάνεται ως η πηγή της πολιτιστικής ελευθερίας και ανθρώπινης ευημερίας που συμβαίνει μόνο κατά περιόδους, διαστήματα , τυχαία .
ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΠΙΣΩ : ΣΕ ΑΜΥΝΑ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Η συμπερασματική ερώτηση στο πρόγραμμα της συνέντευξης ( που ανακεφαλαιώθηκε για το ερωτηματολόγιο μέσω ταχυδρομείου) ήταν : κοιτάζοντας όλες τις εμπειρίες εδώ , σ’ άλλες χώρες και στην πατρίδα τους, τι αποτέλεσμα είχαν όπως βλέπεις τον κόσμο ; Αυτοί απάντησαν μ’ αυξημένη ανεκτικότητα. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί με δυο τρόπους : μπορεί να θεωρηθεί ως διακήρυξη μιας μοντέρνας αναδυόμενης προοπτικής . Σ’ αυτήν την περίπτωση η ανεκτικότητα που ακολουθεί τον Τζειμς Μαρτιν μπορεί να συλληφθεί ως το αντίθετο του εθνοκεντρισμού, δεύτερον μπορεί να ερμηνευτεί σαν να διακηρύττεις μια προσήλωση στον μοντέρνο κόσμο -τον κόσμο όπως είναι. Είμαι πεπεισμένος με βάση τις συνεντεύξεις ότι το τελευταίο ισχύει περισσότερο από τις δυο ερμηνείες. Οι απαντήσεις με συνέντευξη πάνω σ ’αυτήν την ερώτηση είναι δύσκολο να αποσπαστούν. Οι απαντήσεις πάντοτε σχηματίζονται σε σχέση μ ’ένα διεθνές σύστημα, σ’ αντίθεση με το διεθνές σύστημα .
Οι απαντήσεις ήταν σταθερά ασαφείς. Επίσης ήταν ασαφείς μεταξύ αυτών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, πολλοί από τους οποίους απέτυχαν να απαντήσουν στην ερώτηση. Πολλοί από τους ερωτηθέντες είπαν ότι δεν είχαν δώσει πολύ σκέψη σ’ αυτήν την ερώτηση .
Αυτοί που απάντησαν δεν σκέφτηκαν την επιρροή των τρίτων πολιτιστικών εμπειριών. Υπήρχε στις περισσότερες περιπτώσεις μια ορατή έρευνα ( εκφρασμένη σε μορφασμούς και άλλες φυσικές χειρονομίες) καθώς ο επισκέπτης ψάχνει να εκφράσει τις αλλαγές που είχαν λάβει χώρα , αλλά δεν είχαν πλήρως κατανοηθεί ή για αλλαγές που αυτός/αυτή έπρεπε να είχαν δοκιμάσει. Ακόμη και με την ανάκριση οι απαντήσεις ήταν γενικά σύντομες , ήταν πλατιές ,αφηρημένες , συνήθως μακριά από την καθημερινή εμπειρία. 70 (20.8%) από τους ερωτηθέντες ανάφεραν ότι οι εμπειρίες τους δεν είχαν επίδραση πάνω τους -65 ( 79.2%) εξέφρασαν την αντίληψη αλλαγών. Σχεδόν 60% από τις συνεντεύξεις αναφέρθηκαν στην ανάπτυξη και προοπτική της ανθρωπότητας . Οι περισσότερες από τις απαντήσεις αντικατοπτρίζουν σε κάποιο βαθμό μια αυξανόμενη αντίληψη της ενότητας της ανθρωπότητας . Αλλά δεν διακηρύσσουν μια ενεργή δέσμευση και ανάμιξη σε μια αυξανόμενη αλληλεξάρτηση μεταξύ των ανθρώπων του κόσμου . Παίρνουν σαν δεδομένο την ύπαρξη ενός ανταγωνιστικού συστήματος εθνικής κυριαρχίας των κρατών. Δεν διακηρύσσουν έναν ενσυνείδητο αγώνα να αγωνιστούν και να ενσωματώσουν κάποια μορφή οικουμενικής προοπτικής. Οι συνέπειες των εμπειριών τους εμφανίζονται γενικά πεζές οταν αντιδιαστέλλονται με εικόνες που δημιουργούνται από προφήτες επιστημονικά βασισμένους , και από την επιστημονική διεθνή κοινότητα.
ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΕ ΞΕΝΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ
Οι ίδιες πεζές δραστηριότητες των επισκέψεων σε ξένους επιστήμονες έχουν σκοπό τη μάθηση και τη βελτίωση των δυνατοτήτων έρευνας : αυτός είναι ο λόγος που 143 (64.5%) από τους 222 που απάντησαν παραδέχθηκαν τον ερχομό τους στις Ηνωμένες Πολιτείες . Οι επίσημοι και επιστήμονες του αμερικάνικου πανεπιστήμιου φαίνεται να ενδιαφέρονται να συγκροτήσουν τους επιστήμονες σε μια ερευνητική διαδικασία από το να τους διδάξουν . Οπότε η σχετική έμφαση στην συγκεκριμένη περίπτωση ‘αποδοτικότητα της έρευνας’ και εκπαίδευση προηγείται σε αυτό που εννοούσε ο Μπούλντιγκς το να βελτιώνεις την ικανότητα να μαθαίνουμε. Η ΝΑΣ έρευνα των διδακτόρων συμπέρανε όπως εγώ ότι η εμπειρία των επισκεπτών δεν είναι σχεδιασμένη να προωθήσει διεθνή ανάπτυξη στις χώρες καταγωγής . Η ΝΑΣ έρευνα σημειώνει ότι η ατομική ανάπτυξη είναι πρωταρχικής σημασίας . Αλλά αυτό είναι παραπλανητικό όχι με βάση τις ανακαλύψεις μου αλλά βάσει και των δεδομένων της ΝΑΣ. Πράγματι, η έκθεση φέρνει στην επιφάνεια την εκμετάλλευση των ξένων διδακτόρων. Η έκθεσή μου επιβεβαίωσε το συμπέρασμά μου ότι μικρή προσπάθεια έχει γίνει στο να προσαρμοστούν οι εμπειρίες των επισκεπτών με τις ανάγκες της χώρας . Αυτό οφείλεται στο ότι οι συμμετέχοντες στην έρευνα έχουν σχέση με τις αμερικανικές εθνικές ανάγκες .Μια περίπτωση για οικουμενικότητα -παγκόσμια κοινωνία , ή παγκόσμια κοινότητα είναι η σωστή αξιοποίηση της επιστήμης ως έκφραση ανθρώπινης πραγματικότητας και κριτικής νοημοσύνης. Η επιστήμη μπορεί να θεωρηθεί ως μια διαδικασία που σημειώνει πρόοδο όπου ο Λενάκι έχει ορίσει ως το να ανεβάσεις το πάνω όριο της ικανότητας ‘ να κινείς ενέργεια και πληροφόρηση στην διαδικασία προσαρμογής’. Ο όρος ‘ο τρίτος πολιτισμός της επιστήμης ’ είναι κριτικός γιατί κάνει έμφαση τον σύνδεσμο μεταξύ της ανθρώπινης έρευνας , συνεργασίας ,και προόδου. Μπορεί να θεωρηθεί ως το σύστημα στο οποίο η επιστήμη αναπτύσσεται και διαδίδεται στην διαδικασία της οικουμενικότητας . Ιδανικά ο τρίτος πολιτισμός της επιστήμης δίνει στους επιστήμονες αυτοπεποίθηση στο τι θέλουν να πετύχουν με την τελευταία τεχνογνωσία και τεχνικές ικανότητες και με κέφι για καινοτομία.
Αλλά αυτό δεν είναι συνέπεια της διασταυρωμένης δραστηριότητας που μπορεί να ληφθεί υπόψη . Εχω σημειώσει την δυσλειτουργική επίδραση του επαγγελματισμού και της γραφειοκρατίας στον πολιτισμό της επιστήμης . Είναι φανερό ότι η διασταυρούμενη συμμετοχή στην επιστήμη ( όπως και σ’ άλλες ανθρωπιστικές δραστηριότητες ) αυξάνεται σε κλίμακα χωρίς να βοηθά την αύξηση της επιστήμης , των αναπτυσσόμενων διαδικασιών , στην εμφάνιση της διεθνής κοινωνίας. Η εμφάνιση και η ανάπτυξη ενός διεθνούς συστήματος δραστηριοτήτων μπορεί να παρακινήσει το ενδιαφέρον ανάμεσα στους συμμετέχοντες για το σύστημα τους και τους ρόλους τους ανεξάρτητα από εθνικά , διεθνή , και παγκόσμια θέματα και προβλήματα. Επαγγελματικές δεσμεύσεις μπορεί να αλλάξουν από τοπικές σε κοσμοπολίτικες, καθώς τα επαγγέλματα γίνονται πιο διεθνή χωρίς να παρακινούν οικουμενικές δεσμεύσεις. Γίνεται έτσι δυνατό στους επιστήμονες κάτω από αυτές τις συνθήκες να απαντούν σε πρακτικά , εφαρμοσμένα , ή τεχνολογικά προβλήματα έλέγχου και συντονισμού σε ένα αλληλοεξαρτώμενο κόσμο απλοποιώντας , ειδικεύοντας , και σταθεροποιώντας στο πλαίσιο μιας αυξανόμενης δέσμευσης στην δουλειά , επαγγελματική εξέλιξη και κύρος , και διεθνές κύρος . Η έλλειψη ποικιλίας σε μια τέτοια διαδικασία θέτει ένα κίνδυνο στην εξελικτική διαδικασία του ανθρώπινου πολιτισμού.
Πιο αισιόδοξα οι εμπειρίες των επισκεπτών μπορεί να παρακινήσουν σε μια δέσμευση στην δουλειά και το επάγγελμα που υπερβαίνει δεσμεύσεις στην γειτονιά , κοινότητα , και κοινωνία . Τέτοια δέσμευση που εμπεριέχει μια περιθωριακή κοινωνική θέση μπορεί να είναι μια προϋπόθεση για έναν μεταμοντέρνο οικουμενικό προσανατολισμό.
ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
Στην αναδρομική μου έρευνα για τον τρίτο πολιτισμό της επιστήμης υπήρχε το προοίμιο της εκτίμησης , υπεράσπισης , και ανάθεσης πιο ανθρωπολογικών σπουδών της επιστήμης . Σ’ αυτό το κεφάλαιο αναφέρομαι στην λογική εξήγηση για την φύση μιας εθνογραφικής ή ανθρωπολογικής προσέγγισης στην επιστήμη. Η σημασία αυτής της προσέγγισης βασίζεται εν μέρει όχι στο αληθοφανές γεγονός της επαφής με την επιστημονική πρακτική, αλλά βοηθάει στο να αποκαλύψει την κοινωνική φύση της επιστημονικής γνώσης. Η σπουδαιότητα της ανθρωπολογικής επιστήμης για την κοινωνιολογία της αντικειμενικότητας δεν μπορεί να υπερβάλλεται. Η κάτω - τα - χέρια από την επιστήμη προσέγγιση δεν θα μπορούσε ποτέ να μας δώσει την κατανόηση που χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε ό,τι ο Μάρξ ονόμασε ανθρωπιστική επιστήμη. Η μη απομόνωση , η μη μυθοποίηση , η μη μυστικοπάθεια είναι κλειδιά για αυτό το είδος της κατανόησης και η επιστήμη της ανθρωπολογίας είναι το κλειδί για την μη απομόνωση , την μη μυθοποίηση, την μη μυστικοπάθεια της επιστήμης και επιστημονικής γνώσης. Για να γίνει η εισαγωγή στην επιστήμη της ανθρωπολογίας θα πρέπει να αναφερθώ ( αλλά ελπίζω εποικοδομητικά ) σε παλιά δεδομένα. Για ορισμένους παρατηρητές και αυτούς που κάνουν πρακτική την επιστήμη ο επιστήμονας είναι ένας αντικειμενικός , λογικός , αδιάφορος , χωρίς πάθος άνθρωπος που έχει εκπαιδευτεί και μορφωθεί να κρυσταλλώνει άμεσα ενδιαφερόμενους με πράγματα στον κόσμο σε όρους που αυτά αναφέρονται. Αυτό είναι το πορτραίτο του επιστήμονα ως αφελή ρεαλιστή . Ο αφελής ρεαλιστής έχει περιγραφτεί με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από την Μαρία Χέζε . Για έναν τέτοιον επιστήμονα υπάρχει ένας εξωτερικός κόσμος που στις αρχές του μπορεί να περιγραφεί διεξοδικά σε επιστημονική γλώσσα.
Ο επιστήμονας ως παρατηρητής και χρηστής της γλώσσας μπορεί να καταπιαστεί με εξωτερικά θέματα του κόσμου με δηλώσεις που είναι αληθινές αν αντιστοιχούν στα γεγονότα, ή λανθασμένες αν δεν αντιστοιχούν .
Η επιστήμη είναι ένα γλωσσολογικό σύστημα όπου αληθινές δηλώσεις αντιστοιχούν μία προς μία σε σχέση με τα γεγονότα συμπεριλαμβανομένων γεγονότων που δεν είναι άμεσα παρατηρημένα επειδή περιλαμβάνουν κρυμμένες οντότητες ή προοπτικές , ή περασμένα γεγονότα, ή μακρινά γεγονότα . Αυτά τα κρυμμένα γεγονότα περιγράφονται σε θεωρίες, και οι θεωρίες μπορούν να συναχθούν από παρατήρηση, δηλαδή ο κρυμμένος μηχανισμός κατανόησης του κόσμου μπορεί να ανακαλυφθεί από το τι είναι ανοιχτό για παρατήρηση. Ο άνθρωπος ως επιστήμονας θεωρείται σαν να στέκεται μακριά από τον κόσμο και να μπορεί να πειραματίζεται και να κάνει θεωρίες αντικειμενικά και χωρίς πάθος. Ο αφελής ρεαλιστής επιστήμονας μένει μακριά από τον κόσμο. Σιωπηρά ή κατηγορηματικά ένας τέτοιος επιστήμονας τοποθετείται ή τοποθετεί τον εαυτό του / της απέξω από τους κοινούς θνητούς. Στον κόσμο ενός επιστήμονα όλες οι πράξεις και οι σκέψεις είναι καθαρές και ουδέτερες αξίες ή ελεύθερες αξίες. Αλλά παρόλο που ο επιστήμονας παρουσιάζεται ως κάποιος που υπερβαίνει τις γήινες κατηγορίες του καλού και κακού , ένα φωτοστέφανο φιλανθρωπίας είναι πάνω του/της. Η δουλειά του επιστήμονα είναι ουδέτερης αξίας άλλά εκτελείται για το συμφέρον της ανθρώπινης γνώσης και για την ανάπτυξη του πολιτισμού. Ο αφελής ρεαλιστής σκιαγραφείται στην ουράνια ομιλία των παρατηρητών ως σεβάσμιος φιλόσοφος που προκαλεί δέος στους δημοσιογράφους και αγαπητούς βιογράφους. Οι επιστήμονες που σκιαγραφούν τους εαυτούς τους σε αφελείς ρεαλιστικούς όρους είναι γενικά μεγάλοι πολιτικοί άνδρες που υπομονετικά παρεμβάλλονται ανάμεσα στα κενά της μνήμης και περιγράφουν νεανικά κατορθώματα. Οι εντός και οι εκτός αυτής της ιστορίας τυπικά φροντίζουν για τις ανάγκες της δημόσιας και επιστημονικής κοινότητας για ηρωικές φιγούρες. Αυτό οδηγεί στην εικόνα του Ιβόρυ Σνόου της επιστήμης και των επιστημόνων. Αλλά ορισμένοι παρατηρητές ( εγχώριοι και ξένοι) έχουν δει μια σκοτεινή πλευρά της επιστήμης.
Ο ΓΚ.Κ.Τσέστερτον με μια γρήγορη μάτια γράφει γι ’αυτήν την σκοτεινή πλευρά : “Το βρίσκω εξαιρετικά δύσκολο να πιστέψω ότι ένας άνδρας που ξεριζώνει βουνά και καταδύεται στις θάλασσες ,καταστρέφει ναούς και απλώνει τα χέρια στα αστέρια να είναι ένας ήσυχος γέρος τζέντλεμαν που το μόνο που ζητάει είναι να ικανοποιεί τις αβλαβείς παλιές του συνήθειες και να ακολουθεί την ακίνδυνη μύτη του”.
Οι γκραβούρες του 1618 από τον Τζόχαν Θεόδωρο ντε Μπράι παριστάνουν τον ερμητικό φιλόσοφο να εμπορεύεται τους χιτώνες του μοντέρνου επιστήμονα ακολουθώντας τα βήματα της φύσης. Η φύση είναι μια γυναίκα , όχι τυχαία δεν είναι ούτε γριά ή παραμορφωμένη ,ή ανίκανη . Είναι ώριμη , ελκυστική ,υγιής στην εμφάνιση. Ο ερμητικός φιλόσοφος εμφανίζεται να είναι μεγαλύτερος και λιγότερο κομψός. Κρατάει ένα ραβδί και ένα φανό. Υπάρχουν χρήσιμα όργανα για να ανακαλύψεις και να ακολουθήσεις τα βήματα της φύσης . Αλλά η Καρολίνα Μέρσαντ σημειώνει ότι το ραβδί χρησιμοποιείται για να την κεντρίσει και ο φανός για να την ερευνήσει. Καθαρά αυτά τα όργανα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να την χτυπήσουν και να την κάψουν. Η θεωρία αποπλάνησης -βιασμού της επιστήμης που προτείνεται εδώ είναι περισσότερο διεξοδικά εκφρασμένη στο έργο του γλύπτη του δεκάτου - ενάτου αιώνα Λουις-Ερνέστ Μπαρρίας (1841-1905).Ο Μπαρρίας έχει παράγει έναν αριθμό αγαλμάτων γυναικών που απογυμνώνουν τα στήθη τους ή σηκώνουν τις φούστες τους. Ένα από αυτά τα αγάλματα στην σχολή της Ιατρικής, στον δρόμο της Σορβόννης στο Παρίσι, φέρει την επιγραφή :
Η φύση αποκαλύπτεται μπροστά στην επιστήμη. Νωρίτερα ή αργότερα οι παρουσιάσεις της τέχνης συνιστούν στον επιστήμονα να πείθει την φύση να θάβει μυστικά ή να αναγκάζει αυτήν να αποκαλύπτεται. Ιστορικά η λαμπερή πλευρά των ιστοριών της επιστήμης έχει υπερσκιάσει την σκοτεινή πλευρά και από αυτήν την λαμπερή πλευρά οι κοινωνικοί επιστήμονες κληρονόμησαν θεωρητικές ιδέες που επηρέασαν την ανάπτυξη της κοινωνιολογίας ως επιστήμη από το 1930 ως τις αρχές του 1970. Η πιο σπουδαία ιδέα σ’ αυτήν την κληρονομιά - το κεντρικό δόγμα - ήταν ότι η επιστημονική γνώση βασίζεται στην άμεση παρουσίαση του εξωτερικού κόσμου.( Υπήρχε κάποια θέληση για τροποποίηση της θεωρίας για τον κοινωνικό κόσμο, αλλά το δόγμα ήταν αυστηρά προσκολλημένο στον φυσικό κόσμο.) Το κεντρικό δόγμα δραστικά απαγόρευσε την κοινωνιολογία της επιστημονικής γνώσης.
Η συνεργασία με το κεντρικό δόγμα ήταν μια σειρά από ισχύουσες διχοτομίες : κοινωνικοί παράγοντες είναι ξεχωριστές πλευρές της επιστημονικής πρακτικής. Το ίδιο είναι με τα γεγονότα και θεωρίες , γεγονότα και άξιες , περιγραφές και επεξηγήσεις , υποκείμενα και αντικείμενα.
Γενικότερα η ιδέα ότι υπάρχουν εσωτερικές και εξωτερικές επιδράσεις στην επιστήμη ήταν αποδεκτή μαζί με την θεωρία ότι αυτές οι επιδρασεις ήταν ανεξάρτητες . Οι εξωτερικοί παράγοντες περιλάμβαναν κοινωνικούς και πολιτιστικούς παράγοντες και συνθήκες που θα διευκόλυναν ή θα εμπόδιζαν την επιστημονική πρόοδο. Αλλά η επιστημονική πρόοδος ήταν υποτίθεται εξαρτώμενη σε μη κοινωνικές εσωτερικές επιδράσεις -ή εσωτερικές λογικές της ανάπτυξης , λογικής , και επαγωγής. Το σημαντικό σημείο της επιστήμης που έχω εκθέσει δεν είναι αν ήταν σωστό η λάθος , αλήθεια ή ψέμα αλλά ότι δεν βασιζόταν σε εμπειρικές σπουδές της επιστημονικής πρακτικής . Η κίνηση μακριά από την ανακατασκευή της επιστήμης που εξυπηρετούσε ενδιαφέροντα λατρείας και ιδεολογίας μεταμορφώθηκε σε ασήμαντη ‘επιστημολογία’ ή ‘ μεταφυσική ’ ξεκίνησε αρχές του 1970 με κριτικές ιδεολογικών και ηρωικών ιστοριών της επιστήμης , θετικές φιλοσοφίες της επιστήμης , και κοινωνίες των λειτουργιστών της επιστήμης. Οι πνευματικές ρίζες αυτής της κίνησης μπορούν να καθοριστούν σε παραμελημένα ή λίγο γνωστά έργα και παρατηρήσεις από τον Μάρξ , τον Ντυρκάιμ τον Σπένγκλερ και τον Λούντγουικ Φλεκ . Σπουδαίες επιδράσεις ήταν της Μαρία Ντάγκλας και της Μαρίας Χέζε. Οι παρερμηνεύσεις του Κουν έκαναν την δουλειά του μια πρωταρχική επίδραση στην ανάπτυξη μιας κριτικής εμπειρικής κοινωνιολογίας της επιστήμης . Στα τέλη του 70 η κίνηση από κριτικές σε νέους τρόπους έρευνας και θεωρίας στις επιστημονικές σπουδές είχε προκαλέσει εθνογραφικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις στην μελέτη της επιστημονικής πρακτικής. Επίσης είχε παρακινήσει την ανάπτυξη εμπειρικών φιλοσοφιών και κοινωνιολογικών ιστοριών της επιστήμης . Αυτό το κεφάλαιο ασχολείται με το τι οι εθνογράφοι και ανθρωπολόγοι της επιστήμης έχουν παρατηρήσει στο εργαστήριο και τι συμπέραναν για την επιστήμη ως κοινωνική και πολιτιστική διαδικασία και για επιστημονική γνώση ως ένα κοινωνικό προϊόν και κατασκεύασμα. Καθώς εξερευνούμε τα εργαστήρια των επιστημόνων με τα ανθρωπολογικά μας όργανα και προοπτικές θα ήταν χρήσιμο να έχουμε στο μυαλό μας δυο πράγματα.
Πρώτα, η ανθρωπολογία της επιστήμης όπως η παλιά κοινωνιολογία της επιστήμης ασχολείται με το κοινωνικό σύστημα και τις κοινωνικές σχέσεις της επιστήμης .Αλλά ως μέρος της νέας κοινωνιολογίας της επιστήμης δίνει προσοχή στον παραμελημένο χώρο της επιστήμης .
Μ’ αυτήν την σημασία θα μπορούσε να θεωρηθεί μια άσκηση στην εμπειρική επιστημολογία. Δεύτερον η ανθρωπολογία της επιστήμης δεν οδηγεί απαραίτητα στην σχετικότητα. Συνδέει όμως τους ισχυρισμούς της γνώσης με τις κοινωνικές πρακτικές και περιπτώσεις των επιστημόνων σε συλλογικές σκέψεις .Οτιδήποτε μας κάνει ύποπτους ή δύσπιστους εντός ενός γκρουπ, οργανισμού , ή επαγγέλματος μας κάνει ύποπτους ή δύσπιστους για τα πράγματα που παράγουν και τις απαιτήσεις που έχουν για τα προϊόντα τους. Αυτό συνιστά την ανάγκη να υιοθετήσουμε μια επιφυλακτική και κριτική στάση σε σχέση με τις πιο αυταπόδεικτες απαιτήσεις και προϊόντα της επιστήμης. Από μια διαφορετική προοπτική η ανθρωπολογία της επιστήμης διαπερνάει την σκέψη και κατανόησή μας στο πεδίο μέσα στο οποίο αυταπόδεικτες αλήθειες γεννιούνται και πολλαπλασιάζονται, και από τους τρόπους στους οποίους οι απαιτήσεις βασίζονται σε ορισμένα επίπεδα της πραγματικότητας ( ή εμπειρίας ) και προσανατολισμού.
ΟΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Οι μελέτες του εργαστηρίου αναφέρονται διεξοδικά ως εθνογραφικές μελέτες . Ο όρος εθνογραφία τείνει να δίνει προσοχή στις μεθοδολογικές πλευρές του να μελετάς την εργαστηριακή ζωή και υπονοεί ότι οι στόχοι της έρευνας είναι πρωταρχικά περιγραφικοί. Υπάρχει μια ένταση ανάμεσα σε μαθητές του πολιτισμού μεταξύ του εθνογράφου ως ενός επιστήμονα που περιγράφει και μεταφράζει έθιμα και του ανθρωπολόγου ως θεωρητικού της κουλτούρας και της ανθρωπότητας. Καλλιεργώ μιαν εκτίμηση για την πολιτιστική εστίαση των εργαστηριακών μελετών και αποφεύγω να συνδέσω αυτές τις μελέτες με την μη προσβάσιμη θεωρία των καθαρών περιγραφών. Θα αναφέρομαι σ’ αυτές από εδώ και πέρα ως ανθρωπολογικές μελέτες της επιστήμης . Αυτός ο όρος περιλαμβάνει ποικιλία στις μελέτες της επιστημονικής γνώσης , πρακτικής , και πολιτισμού. Οι επί τόπου μελέτες δίνουν μια καλύτερη περιγραφή της ανθρωπολογίας της επιστήμης απ’ ό,τι οι εργαστηριακές μελέτες. Μερικοί ερευνητές εστιάζονται στην ζωή σ ’ ένα εργαστήριο.
Άλλοι συμπεριφέρονται στο εργαστήριο ως ένα μέρος ενός μεγάλου πολιτιστικού περιβάλλοντος που μπορεί να περιλαμβάνει επαγγελματικές συναντήσεις , συζητήσεις σεμιναρίων , σπιτική ζωή και πάρτι. Άλλοι πάλι μελετούν τοποθεσίες που μπορούμε να αναγνωρίσουμε σαν μέρη επιστημονικής πρακτικής, αλλά όχι ως εργαστήρια. Ολες αυτές οι μελέτες βασίζονται στην χρήση λίγο-πολύ σταθερών εθνογραφικών, εκτενέστερα ανθρωπολογικών μεθόδων-παρατήρηση που θα περιλαμβάνει την παρατήρηση των συμμετεχόντων, συνεντεύξεις , ανάλυση των συζητήσεων και σημαντικών γραπτών καθώς και περιγραφή, ανάλυση των οργάνων , τεχνικών , και ύλης. Ο βαθμός της οικειότητας μεταξύ ανθρωπολόγων και των τοποθεσιών και υποκειμένων τους διαφέρει. Ο Λατούρ και ο Βούλγκαρς απέσπασαν τον ‘παρατηρητή’, ( ένας μηχανισμός ) που είναι από τα μυθιστορήματα όπου ο ανθρωπολόγος αγνοεί τον επιστημονικό πολιτισμό. Η μελέτη τους παρουσιάζει χαμηλή οικειότητα ακρότητα. Η υψηλή οικειότητα είναι γνώρισμα του Μάο -Κέγκνεις, παρατηρητή που συμμετέχει, και του χερμενικού κύκλου δημιουργία του Ζένσεν , εμένα , και των επιστημόνων του εργαστηρίου που δουλέψαμε μαζί. Οι ερευνητές σ’ αυτόν τον χώρο επίσης διαφέρουν στον βαθμό στον οποίο προσαρμόζονται σε παραδειγματικές θεωρίες σχετικά με το πώς οι ανθρωπολόγοι δουλεύουν και πώς αναφέρουν τις ανακαλύψεις τους. Η Σάρον Τράγουικ είναι το μοντέλο ανθρωπολόγου. Έχει ασχοληθεί μ ’αυτόν τον χώρο αρκετά χρόνια μελετώντας τον πολιτισμό των φυσικών υψηλής ενέργειας. Η δουλειά της Κάιν Κνορ - Σετίνας από την άλλη πλευρά είναι λιγότερο αναγνωρίσιμη ως ένα παράδειγμα παραδοσιακής ανθρωπολογίας . Η ίδια περιγράφει την δουλειά της ως εμπειρική επιστημολογία. Ο Λατούρ και Βόλγκαρ χρησιμοποιούν τον όρο ανθρωπολογία της επιστήμης για να επιστήσουν την προσοχή στα παρακάτω ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δουλειάς τους: Πρώτον, ο όρος ανθρωπολογία είναι για να ορίσει αρχική παρουσίαση του προστιθέμενου εμπειρικού υλικού … “Φιλοδοξούμε να παρέχουμε την μονογραφία της εθνογραφικής έρευνας ενός συγκεκριμένου γκρούπ του επιστήμονα. Δεύτερον, δίνουμε σημασία στην συλλογή και περιγραφή των παρατηρήσεων της επιστημονικής δραστηριότητας που αποκτώνται σε συγκεκριμένη τοποθεσία.
Τρίτον η χρήση της ανθρωπολογίας καθιστά την σπουδαιότητα της ομαδοποίησης, την οικειότητα με το αντικείμενο της μελέτης μας” . Το σπουδαίο θέμα για τον Λατούρ και τον Βόλγκαρ είναι η περιέργεια . Υποστηρίζουν ότι η περιέργεια είναι πηγή αντιλήψεων σχετικά με τους μέσα από τους έξω. Αλλά, άλλοι ανθρωπολόγοι της επιστήμης όπως ο Μάο - Κέγκνει υιοθετούν μια εσωτερική προσέγγιση γνωριμίας στο να κατανοήσουν την επιστήμη. Αυτές είναι διαφορές που βρίσκονται σε πιο παραδοσιακές αρένες της ανθρωπολογικής ομιλίας σε ένα γενικό πρόβλημα επεξηγηματικής εξουσίας.
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
Τρία στάδια στην ανάπτυξη της ανθρωπολογικής εξουσίας μπορούν να αναγνωριστούν με το να εξετάσουμε την ανάπτυξη του ρόλου του ανθρωπολογου / εθνογράφου: τον ερασιτέχνη του δεκάτου ενάτου αιώνα ( ιεραποστολές , τυχοδιώκτες), την επαγγελματική εμπροσθοφυλακή του εικοστού αιώνα ( φυσικοί επιστήμονες που δημιούργησαν τον ανθρωπολογικό ρόλο ), και τέλος επαγγελματίες σπεσιαλίστες. Η επαγγελματική εμπροσθοφυλακή δίνει έμφαση στην εθνογραφική προσέγγιση στην μελέτη του πολιτισμού. Αυτή η εμπροσθοφυλακή αποτελείται από άνδρες όπως ο Αλφρεντ Χάντεν , ο ζωολόγος Φράνζ Μπόας , ο φυσικός Γουόλτερ Σπένσερ, ένας άλλος ζωολόγος και ο Ριβέρς, ένας πειραματικός ψυχολόγος . Αυτοί συνέλαβαν την εθνογραφία ως μια επιστημονική προσέγγιση σε πολιτιστική ανάλυση. Η πρώτη γενιά των κανονικών ανθρωπολογων που ακολούθησαν τα βήματα του Βόα και άλλοι είχαν τον προσανατολισμό σε μια επιστήμη πολιτισμού που βασίζεται σε μιας φυσικής επιστήμης μοντέλο. Ο πιο χαρακτηριστικός σπεσιαλίστας στην πρώτη γενιά των ανθρωπολόγων που εκπαιδεύτηκαν ως κοινωνικοί επιστήμονες ήταν ο Μπρονισλόου Μαλινοούσκι.( είχε ένα υπόβαθρο στην χημεία και στην φυσική.) Έχω μια φωτογραφία πριν από μένα που δείχνει τον Μαλινοούσκι, τον ανθρωπολογιστή της επιστήμης, που ποζάρει με τον επικεφαλής του εργαστηρίου που μελέτησε. Ουσιαστικά ποζάρει με έναν μάγο. Η κυριαρχική του παρουσία και θέση είναι αντιπροσωπευτική των σχέσεων εκμετάλλευσης με τα ντόπια υποκείμενα . Σε μια άλλη φωτογραφία ( γύρω στο 1917) βλέπουμε τον εθνογράφο στην δουλειά.
Είναι ο Μαλινοούσκι στην Ομαρακάνα που γράφει στην σκηνή του ενω οι ντόπιοι παρατηρούν απ’ έξω. Ο Μαλινοούσκι είχε το αίσθημα της κατοχής σχετικά με τους ντόπιους. Δεν έχει ανακαλύψει το νησί τους, αλλά θα είναι ο πρώτος που το έζησε καλλιτεχνικά και διανοητικά. Οι περιορισμοί του Μαλινοούσκι με την έμφυτη προσέγγιση αναβιώνονται στο ημερολόγιο.
Γράφει επί μακρού για λευκό πολιτισμό, για όλες τις γυναίκες, και τους μαύρους που έλαβαν το ξέσπασμα της επιδρομής και προβάλλει τις απογοητεύσεις του . Εδώ πάλι είναι η σκοτεινή πλευρά της επιστήμης . Φαίνεται η εξουσία της επιστήμης με βάση τις αναφορές του Μαλινόουσκι. Εδώ η εξουσία βασίζεται σε απαιτήσεις που είναι επιστημονικές. Δυο όχι και τόσο παραδοσιακές πήγες της ανθρωπολογικής επιστήμης είναι η εμπειρία και η ερμηνεία . Η εμπειρική εξουσία βασίζεται στο ότι ήταν εκεί και συμμετείχε στον ντόπιο πολιτισμό. Αυτή είναι η βάση, για παράδειγμα, της Μάργκαρετ Μέαντς ανθρωπολογική εξουσία. Η έκταση της συμμετοχής ποικίλλει. Μπορεί να συμπεριλάβει πρωτοβουλία στον πολιτισμό. Για να εγκαθιστήσουν την εμπειρική εξουσία ο Μάρσαλ Γκριόλε και Μισέλ Λέινς θυσίασαν κοτόπουλα πριν από τον βωμό του Κώνο στην Καμένη , Αφρική ( Σεπτέμβριος 6 , 1931) ως προϋπόθεση για είσοδο στην ερμηνευτική εξουσία που βασίζεται στο γλωσσολογικό κόσμο του να διαβάσεις ένα κείμενο. Ακολουθώντας τον γλωσσολογικό κόσμο του Ρικοέρς, για παράδειγμα, ο Κλίφφορντ Γκίρτζ προσέγγισε την μελέτη του πολιτισμού ως ένα πρόβλημα να διαβάζεις ένα κείμενο και να δίνεις ερμηνεία ειδικού. Η παραδοσιακή ανθρωπολογική εξουσία είναι βασισμένη σε μια αναγκαία σχέση μεταξύ ειδικού και αντικειμένου. Οσο φιλικός ή οικείος ο ανθρωπολόγος γίνεται με τα αντικείμενα του/της. στο τέλος μια φωνή - του ειδικού η φωνή, μιλάει σε διάλεξη , άρθρο , η μονογραφία που περιγράφει και ερμηνεύει την ‘ντόπια ζωή’. Η παραδοσιακή ανθρωπολογική εξουσία βρίσκεται σε αμφισβήτηση στην νέα εθνογραφία/ ανθρωπολογία με επιχειρήματα για ασυνάρτητη και πολυφωνική εξουσία. Η ασυνάρτητη εξουσία αναγνωρίζει την υποκειμενικότητα όλων των λόγων και την σημασία της άμεσης εκπλήρωσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει την φωνή του ειδικού να πει την ιστορία του πολιτισμού. Η πολυφωνική εξουσία αποτελεί τόπο συζήτησης για πολλές φωνές και πολλοί συγγραφείς ως ξένοι και εγχώριοι μαζί περιγράφουν και ερμηνεύουν έναν πολιτισμό.
Οι συγκρούσεις πάνω στην ερμηνευτική και επεξηγηματική εξουσία στην γενική ανθρωπολογία αναπαράγονται στην ανθρωπολογία της επιστήμης, καθώς οι συγκρούσεις στην τελευταία περίπτωση δεν είναι τόσο καλά ορισμένες η ευκρινείς όπως στην πρώτη. Αντανακλώνται στην ποικιλία των προσεγγίσεων που χρησιμοποιούνται( από εξωτερικό / ξένο σε εσωτερικό / οικείους ρόλους) και στην ένταση μεταξύ εθνομεθοδολογικών προσανατολισμών και άλλων μορφών συμμετοχής.
Μια οιονεί εθνογραφική μελέτη έγινε από τον Ζούν Γκούντφιλντ, έναν φιλόσοφο και έναν ιστορικό στο εργαστήριο ενός ανώνυμου επιστήμονα που ονομάζεται ‘Άννα’. Η φωτογραφία στο εξώφυλλο της έκδοσης του βιβλίου του Γκουντφηλντ δείχνουν αυτή να είναι χτισμένη στον πάγκο ενός εργαστηρίου κοιτάζοντας ένα αντικείμενο. Η Άννα είναι καθισμένη , φοράει ένα άσπρο εργαστηριακό παλτό και έχει την πλάτη της στην κάμερα. Ο Ερβινγκ Γκόφμαν μπορεί να δει κάποιους παραλληλισμούς σ ’αυτήν την φωτογραφία και στις φωτογραφίες του Μαλινοούσκι στην δουλειά . Ένας παραλληλισμός φυσικά είναι ότι στις δυο περιπτώσεις είναι φανερό ποιος είναι ο ανθρωπολόγος και ποιος είναι ο πληροφοριοδότης . Στην ανθρωπολογία της επιστήμης όπως στην σύγχρονη ανθρωπολογία δεν συμβαίνει πάντοτε αυτό, εκτός από αυτά που ανέφερα για την ανθρωπολογική εξουσία. Η επιστήμη φέρνει στην επιφάνεια την σχέση μεταξύ ανθρωπολόγων και ντόπιων που είναι μέλη του ίδιου πολιτισμού , το ίδιο κοινωνικό στρώμα και ακόμα στο ίδιο επάγγελμα . Τέλος, οι ανθρωπολόγοι πρέπει πάντοτε να έχουν σχέση με την αλληλεπίδραση μεταξύ παραδοσιακών κοινωνιολογιών/ανθρωπολογιών και στις δικές τους επαγγελματικές κοινωνιολογίες/ ανθρωπολογίες. Μερικοί ανθρωπολόγοι της επιστήμης έχουν πλησιάσει τους ντόπιους με έναν παραδοσιακό Μαλινοουσκιανό τρόπο. Άλλοι δεν είναι τόσο πολύ ντόπιοι καθώς θέλουν να ιδρύσουν έναν χερμενικό κύκλο όπου οι ρόλοι του ανθρωπολόγου και ντόπιου γίνονται αξεδιάλυτα περίπλοκοι, ανθρωπολογία και ντόπια επιστημονική πρακτική συμπλέκονται και ο ανθρωπολόγος και ντόπιος αναπτύσσουν ένα μοιρασμένο ενδιαφέρον στο να πουν την ιστορία της εργαστηριακής ζωής.
ΜΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ
Υπάρχουν τρεις βασικές θεωρίες σχετικά με την φύση της εθνογραφικής ή ανθρωπολογικής έρευνας. Σιωπηρά ή κατηγορηματικά όλοι πρέπει να φέρουν σε πέρας μια διπλής προκατάληψης περίπτωση: η ανθρωπολογική έρευνα πρέπει να φέρει σε πέρας την προκατάληψη της πολιτιστικής προοπτικής του παρατηρητή. Η προκατάληψη συνδέεται με τον ρόλο που του/της έχει δοθεί στο γκρούπ υπό μελέτη. Πρέπει επίσης να ασχοληθούν με την διάκριση : να δουν τον κόσμο ως δικό τους , να δουν τον κόσμο αντικειμενικά με τα δικά τους μάτια. Η θετική προσέγγιση προϋποθέτει (α) την πιθανότητα να αντιτίθενται σ ’άλλους και (β) την ικανότητα να ελέγχει και να επαναλαμβάνει παρατηρητικές διαδικασίες . Η φαινομενική προσέγγιση προϋποθέτει: (α) την πιθανότητα αμοιβαίας αναγνώρισης του παρατηρητή και του παρατηρουμένου( να γίνεται ο άλλος στην διαδικασία να παρατηρείς αυτόν η αυτήν) και (β) αναγνώριση της ισότητας του παρατηρητή από τον παρατηρούμενο. Ο υποκειμενικός θετικισμός, μια θέση αναφοράς από τον Τικ Πινξτεν προϋποθέτει ότι (α) η παρατήρηση είναι θεωρία -και ο πολιτισμός πλήρης, (β) η παρατήρηση είναι αλληλεπίδραση και (γ) η παρατήρηση υπονοεί αμοιβαία εμπιστοσύνη. Συζητώντας την έρευνα στο Ντόγκον ο Πίνξτεν γράφει: ό,τι προϋποτίθεται από την μεριά του Ντόγκον είναι πληροφορία που χτίζεται σταδιακά με σιγουριά στην προσωπικότητα και στην κουλτούρα του εθνογράφου. Είναι αυτές τις πληροφορίες που επιτρέπουν στον λευκό άνθρωπο σταδιακά να παρατηρεί περισσότερο και περισσότερο του συστήματος την κουλτούρα.
Σ’ αυτήν την περίπτωση η αναφορά είναι να δίνεις πρόσβαση στον ανθρωπολόγο σε υψηλότερα και υψηλότερα επίπεδα συμβολικών συστημάτων γνώσης. Ο ύποκειμενικός θετικισμός του Πίνξτενς είναι προσαρμόσιμος με τον όρο της πολυφωνικής ανθρωπολογίας. Αυτές οι δυο θεωρίες είναι ενσωματωμένες στην ιδέα της αυτοπαθούς ανθρωπολογίας. Στο τέλος είναι η αυτοπαθής ανθρωπολογία που υπόσχεται να αντιστρέψουμε τους τρόπους μας για τις δικές μας επαγγελματικές δραστηριότητες με το να ενσωματώσουμε την ανθρωπολογική φαντασία μέσα στον κόσμο της καθημερινής δουλειάς.
ΕΠΙΣΤΗΜΗ , ΚΟΙΝΩΝΙΑ , ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
Τώρα εκτιμούμε ότι όταν ένα κείμενο μπορεί να διαβάζεται ή να έχει αναγνώστες, τότε το διάβασμα θεωρείται συλλογικό. Δεν θα διαφωνήσω ότι ο Μαλινοούσκι προσδοκά ή αντιλαμβάνεται πρώτος το απόσπασμα που ακολουθεί, σχετικά με την κοινωνική κατασκευή των γεγονότων. Αλλά είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ορισμένους παραλληλισμούς. Την ίδια στιγμή θα γίνει φανερό ότι ο Μαλινοούσκι όπως ο Μάρξ και πολλοί άλλοι δεν μπορούσε να διαλύσει την ένταση μεταξύ της κοινωνιολογικής ιδέας της γνώσης , αλήθειας ,και πίστης και την πεποίθηση για την αξία των επιστημονικών μεθόδων. Ο Μαλινοούσκι ήταν ένας από αυτούς που βρήκαν την επιστημονική ανθρωπολογία. Αλλά την ίδια στιγμή κάνει σκληρή κριτική για την τρέλα του καθαρού γεγονότος. Δεν είναι καθόλου δυνατό υποστήριξε αν πάμε σε μια τοποθεσία να μαζέψουμε κάποια γεγονότα όπως τα βρίσκουμε να τα τυλίξουμε σε μια κουβέρτα και να μεταφέρουμε στο σπίτι του θεωρητικού για να τα χρησιμοποιήσει στο να κατασκευάσει τις γενικότητες και θεωρίες του/της :
Υπάρχει μια κοινωνική διάσταση στην πίστη και αυτό πρέπει προσεχτικά να μελετηθεί καθώς κινείται με την κοινωνική διάσταση. Πρέπει να εξετάζεται στο φως των διαφορετικών τύπων μυαλών και των διαφορετικών ιδρυμάτων που καθορίζονται.
Η ένταση ανεβαίνει όταν ο Μαλινοούσκι υποστηρίζει ότι η πίστη δεν υπάκουει στους νόμους της λογικής . Οι αντιφάσεις , οι αποκλίσεις , και όλο το γενικό χάος που αναφέρονται στην πίστη πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ως ένα βασικό γεγονός. Περαιτέρω γράφει: Η επιστήμη όπως παρουσιάζεται από την πρωτόγονη γνώση του άγριου ανθρώπου βασίζεται στην παγκόσμια εμπειρία της καθημερινής ζωής ,εμπειρία που κερδήθηκε από τον αγώνα του ανθρώπου με την φύση για την ύπαρξη και ασφάλεια του που παρατηρήθηκε καθορισμένα από την λογική. Η μαγεία βασίζεται σε συγκεκριμένη εμπειρία συναισθηματικών καταστάσεων όπου ο άνθρωπος παρατηρεί όχι στην φύση , άλλά στον εαυτό του όπου η αλήθεια αναβιώνει όχι από την λογική , αλλά από τα αισθήματα του ανθρώπινου οργανισμού.
Η επιστήμη βασίζεται στην πεποίθηση ότι εμπειρία , προσπάθεια , και λογική είναι έγκυρες. Μαγεία στην πίστη ότι η ελπίδα δεν μπορεί να αποτύχει, ούτε η επιθυμία εξαπατά. Οι θεωρίες της γνώσης υπαγορεύονται από λογική , αυτές της μαγείας από ιδέες κάτω από την επίδραση της επιθυμίας. Ως μέρος του εμπειρικού γεγονότος η λογική γνώση και η μαγεία της λαϊκής παράδοσης ενσωματώνονται σε μια διαφορετική παράδοση, σε ένα διαφορετικό κοινωνικό περιβάλλον και σε ένα διαφορετικό είδος δραστηριότητας και όλες αυτές οι διαφορές αναγνωρίζονται από τους άγριους. Το ένα αποτελεί τον εγκόσμιο χώρο, το άλλο φραγμένο από παρατηρήσεις , μυστήρια , και ταμπού κάνει τον μισό χώρο της θυσίας. Ο Ντυρκάιμ υποστηρίζει ότι οι ονομαζόμενοι νόμοι της λογικής είναι τελείως κοινωνικοί. Υπάρχει εδώ αντίθεση μεταξύ Ντυρκάιμ και Μαλινοούσκι ; Θα έλεγα ναι, παρόλο που αυτό είναι ένα αμφισβητήσιμο σημείο. Ο Ντυρκάιμ και ο Μαλινοούσκι εκφράζουν δημιουργικές απόψεις. Αλλά ο Ντυρκάιμ φαίνεται καλύτερα προετοιμασμένος να περάσει στην σύγχρονη δημιουργικότητα από ότι ο Μαλινοούσκι.
Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΖΩΗ
Η έμφαση στην εργαστηριακή ζωή που οι ερευνητές δίνουν στην κοινωνική πρακτική τους έχει οδηγήσει να προκαλέσουν έναν αριθμό παραδοσιακών ιδεών στις μελέτες της επιστήμης: ο χωρισμός των κοινωνικών παραγόντων , η εσωτερική / εξωτερική διχοτόμηση, ο χαρακτηρισμός της επιστημονικής γνώσης ως φτωχά περιγραφικός και η σχετικότητα των όρων όπως ‘επιστημονική κοινότητα’ , αόρατο κολέγιο και ‘ειδικό γκρουπ’. Αντί αυτού, περιγράφουν την επιστήμη ως ένα κατασκεύασμα κοινωνικά εγκατεστημένο ( κατά τα συμφραζόμενα -ενδεικτικά), ασυνάρτητο οργανισμό. Σ’ ό,τι ακολουθεί ανακεφαλαιώνω αυτές τις ιδέες και συζητώ άλλες πλευρές των εργαστηριακών μελετών που αναφέρονται σήμερα . Αυτός ο παραδειγματισμός συμπληρώνει το πορτραίτο των σύγχρονων επιστημονικών σπουδών, τοπίο που σας σκιαγράφησα σε προηγούμενα κεφαλαία.
Ο δημιουργικός παραδειγματισμός. Η δημιουργικότητα εστιάζει προσοχή στο πώς επιστημονικά αντικείμενα παράγονται και αναπαράγονται σε ερευνητικά μέρη. Υπάρχουν πέντε χαρακτηριστικά κοινωνικής παραγωγής που έχουν αναγνωριστεί στις εργαστηριακές μελέτες. Πρώτον, οι επιστήμονες της πραγματικότητας λειτουργούν αναφέροντας γεγονότα. Οι ίδιοι επιστήμονες παράγουν την πραγματικότητα που μελετούν.Δημιουργούν συνθήκες , συλλέγουν υλικό , και βασίζονται σε ιδεολογικά και ενόργανα εργαλεία που κατασκευάζονται από άλλους επιστήμονες για να παρατηρήσουν και να αναλύσουν την επινοημένη πραγματικότητα. Άρα, δεν μπορούν να παρατηρήσουν την γυμνή φύση άμεσα. Δεύτερον, η εργαστηριακή δραστηριότητα είναι διαποτισμένη με αποφάσεις : επιστήμονες σταθερά διαλέγουν πράξεις , όργανα , χημικά συστατικά ανάμεσα σ’ άλλες επιλογές. Αλλά προηγούμενες επιλογές εμφανίζονται αργότερα ως όργανα , μέθοδοι , και ερμηνείες. Άρα τα επιστημονικά αντικείμενα διαποτίζουν και διαποτίζονται από αποφάσεις. Η τρίτη πλευρά της κοινωνικής παραγωγής της επιστήμης είναι η μετατροπή των απαιτήσεων της γνώσης σε γεγονότα.
Αυτό επεξηγείται για παράδειγμα στην μετατροπή των αναφορών που συζητιούνται από τον Λατούρ και τον Ουλγκάρ. Το παιχνίδι του εργαστηρίου περιλαμβάνει το να μετακινείς ανακοινώσεις σε πέντε επίπεδα επιδρώντας τροπικές αλλαγές σε κάθε στάδιο μέχρι όλα τα σημάδια της συγγραφής να έχουν σβήσει και η τύπου 5 αναφορά να στέκεται ως ένα αναρμόδιο γεγονός. Οι τύπου 1 ανακοινώσεις είναι γλωσσικά εικασίες . Οι γνωστικές απαιτήσεις από ένα συγγραφέα είναι τύπου 2 ανακοινώσεις . Οι τύπου 3 ανακοινώσεις είναι υποθέσεις με προσόντα ( Χ Γενικά υποτίθεται ότι είναι….’).Οι τύπου 4 ανακοινώσεις είναι μη αμφιλεγόμενα γεγονότα που συσχετίζονται μ’ ένα συγγραφέα . Ο Ζενζέν και εγώ δείχνουμε πως μερικά προσχέδια μιας αναφοράς πάνω σε πειράματα προοδευτικά ενσωματώνουν αναφορές που είναι πιο τεχνικές , πιο γενικές , και λιγότερο αμφιλεγόμενες. Η επιστημονική ρητορική γίνεται προοδευτικά αντικειμενική καθώς κινούμαστε από επαγγελματικά θέματα σε δημοσιευμένες εργασίες . Η επιστημονική δουλειά περιλαμβάνει το να μετατρέπεις επιλογές σε μη επιλογές , το υποκειμενικό σε αντικειμενικό , και το κατασκευασμένο σε αυτό που βρίσκεται. Οι επιστήμονες διαχωρίζουν το φυσικό από το κοινωνικό με το να αποσύρουν προσωρινά κάποιες επιλογές και να διαλέγουν άλλες. Η τέταρτη πλευρά της κοινωνικής παραγωγής της επιστήμης είναι ότι κοινωνικοί παράγοντες είναι εξαιρετικά περίπλοκοι . Όσο περισσότερο η καρδιά της επιστήμης εξετάζεται, τόσο περισσότερο αναβιώνει η κοινωνική της εκπλήρωση. Η αδύνατη πλευρά αυτής της ιδέας δίνει προσοχή στο γεγονός ότι η γνώση παράγεται από κοινωνικές ομάδες. Η σκληρή μορφή δηλώνει ότι ο τύπος της κοινωνικής ομάδας που παράγει γνώση επιδρά στον τύπο της γνώσης που παράγεται. Η πέμπτη πλευρά της κοινωνικής παραγωγής της επιστήμης είναι η αυτοαναφορά. Οι επιστήμονες ενδιαφέρονται για τις συνθήκες που αναπαράγουν την επιστήμη ( ειδικά την επιστημονική πρακτική ). Εκτός από το να εκπληρώνουν ή να φτιάχνουν αυτά που βρίσκουν ( π.χ την κοινωνική θέση των αποτελεσμάτων ως γεγονότα) και μ’αυτά να φτιάχνουν επιστημολογικές ερμηνείες γι’ αυτές τις διαπιστώσεις .
Η δημιουργική έμφαση της κοινωνικής επιστήμης βασίζεται στην θεωρία ότι θέματα σχετικά με γεγονότα , γεγονότα και αλήθειες , και φιλοσοφικές εποικοδομήσεις της επιστημονικής δουλειάς, και αντικείμενα είναι κοινωνικά κατορθώματα.
Άρα η δημιουργικότητα είναι ούτε υποκειμενική ( δεν θεωρεί την επιστήμη ως ψυχολογικό , ατομικό , ή εγωιστικό και ιδιοσυγκρασίας φαινόμενο ) ούτε νατουραλιστική ( δεν κάνει την επιστήμη ένα φυσικό φαινόμενο προσβάσιμο μόνο στις μεθόδους και θεωρίες των φυσικών επιστήμων) ούτε σχετική ( με την έννοια ότι δεν κάνει την εποικοδόμηση των επιστημονικών αντικειμένων ριζικά ανεξάρτητη ενός εξωτερικού ή προ- υπάρχοντος και απείθαρχου φυσικού κόσμου). Η εστίαση στην κοινωνική πρακτική μπορεί να φανεί ως μια προσπάθεια για την ανάπτυξη της εμπειρικής επιστημολογίας. Η ενδεικτικότητα εμπεριέχει ποικιλία ιδεών που ενώνει γεγονότα και κοινωνικές τοποθεσίες. Οι αποφάσεις ( επιλογές ) που οι επιστήμονες κάνουν είναι υπό όρους εξαναγκασμένες σε κοινωνικά πλαίσια , διαθέσιμους πόρους, ευκαιρίες που παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ( ευκαιριακή λογική ) ή περιστάσεις και ασχολίες της επιστημονικής δουλειάς, ή διαφορές στα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για να διαλέξουν μεθόδους και υλικά και διαπραγματεύσεις που οδηγούν στην αναγνώριση της επιστημονικής ανακάλυψης. Η γνώση σύμφωνα με την δημιουργική ερμηνεία είναι το άθροισμα αυτών των αποφάσεων , διαλογών , και συνθηκών.
Οι εργαστηριακές δημιουργίες είναι προϊόντα ασυνάρτητων αλληλεπιδράσεων που αποβλέπουν σε και διατηρούνται από επιχειρήματα μεταξύ των επιστημόνων και μη επιστημόνων μέσα και έξω από το σωστό εργαστήριο . Η συνομιλία αναφέρεται ως διεπιστημονικός χώρος. Χρησιμοποίησα τον όρο διεπιστημικός για να αναφερθώ στην γενική φύση της επιστημονικής δραστηριότητας . Το κριτικό γνώρισμα της επιστημονικής οργάνωσης δεν είναι τα μοιρασμένα χαρακτηριστικά των μελών της ομάδας, αλλά τι μεταδίδεται μεταξύ και ανάμεσα σε επιστήμονες και μη επιστήμονες μέσα στον διεπιστημονικό χώρο. Η Κνορ - Σεντίνα συνδέει την ενδεικτικότητα με την ασάφεια στην κοινωνική πράξη. Σημειώνει ότι στη θερμοδυναμική και πληροφορική θεωρία η ασάφεια, η μερική ανεξαρτητοποίηση των παραγόντων και η τυχαία παρέμβαση διατυπώνονται σε περίσταση η εμφάνιση της πληροφορίας και της προοδευτικής οργάνωσης.
Η ασάφεια στην επιστήμη παρουσιάζεται από το γεγονός ότι τα ενδεχόμενα στην ερευνητική περιοχή και στον διεπιστημονικό χώρο είναι σπουδαίοι παράγοντες των προϊόντων της επιστημονικής δουλειάς .
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε το αποτέλεσμα της επιστημονικής δουλειάς βασισμένο στην γνώση των χαρηκτηριστικών των συμμετεχόντων και περιστάσεων στον επιστημονικό χώρο η στον διεπιστημονικό χώρο . Αυτή η ασάφεια υποβιβάζει τις προσπάθειες των φιλοσόφων της επιστήμης που προσπαθούν να αναγνωρίσουν έναν μικρό αριθμό κριτηρίων που κατευθύνουν τις επιστημονικές επιλογές. Επίσης σημαίνει ότι οι κοινωνιολόγοι της επιστήμης δεν μπορούν να ελπίζουν ότι θα δώσουν λογαριασμό για επιστημονικές παραγωγές με το να εστιάζονται σε ένα σχετικό σύνολο κοινωνικών , εσωτερικών , και εξωτερικών παραγόντων. Απ’ την άλλη μεριά η ασάφεια μπορεί να είναι μια απαραίτητη συνθήκη για επιτυχή επιστημονική δουλειά και μια δύναμη για επιστημονική αλλαγή.
Γλωσσικές πρακτικές σύμφωνα με τους εθνογράφους της επιστήμης εμπεριέχονται στα αντικείμενα της επιστήμης . Αυτό επεξηγείται στην τροποποίηση της επιστημονικής λογικής, καθώς οι επιστήμονες κινούνται από το εργαστήριο στο επιστημονικό χαρτί, μια διαδικασία που παραλληλίζεται με τις τροποποιήσεις των αναφορών και εκφράζεται με διαφορετικής βαρύτητας συμφωνίες. Κατά τις συζητήσεις στο εργαστήριό της, η Κνόρρ- Σεντίνα γράφει :
“Οι γραπτές αναφορές σταθερά ανοικοδομούνται ( ποιοτικά , τροποποιημένα , στην διατύπωση , και διαλέγονται ) στην πρακτική ομιλία που σημαίνει ότι η σπουδαιότητα της γραπτής ομιλίας εκτός από πρακτική ασυνάρτητη ανοικοδόμηση παραμένει και αμφίβολη .Φαίνεται ότι οι επιστήμονες δεν λαβαίνουν υπόψη τις γραπτές αναφορές. Δεν πείθονται με απλού τρόπου αντικειμενικές στρατηγικές. Εχουν την τάση να ανοικοδομούν στο τι διαβάζουν σε όρους μέσα σε προσωπικά και καθιερωμένα γενικά πλαίσια” .
Ένας αριθμός επιπρόσθετων εικασιών έχουν διατυπωθεί από εθνογραφους της επιστήμης :
1. Mεταφορικά δεν παίζει ρόλο η καταγωγή των ιδεών στο εργαστήριο; η αναλογική μεταφορά είναι πιο σπουδαία.
2. Η εξάρτηση από τοπικές ευκαιρίες κάνει την εργαστηριακή δουλειά μια επιδέξια άσκηση.
3. Ενδιαφέρον και επιτυχία ( σ’ αντίθεση με την αλήθεια ) είναι κατευθυντήριες δυνάμεις στην επιστημονική πρακτική. Ο επιστήμονας ξεκινά από μια λύση ή μια ευκαιρία για επιτυχία και κινείται με το αντικείμενο ‘κάνεις τα πράγματα να δουλεύουν ’. Οι λύσεις που αντιλαμβάνεται σπρώχνουν την έρευνα μπροστά, αλλά οι ευκαιρίες για επιτυχία μπορεί να διαψευστούν. Άρα η λογική της επιστήμης βασίζεται στο τι οι επιστήμονες κάνουν με την πραγματικότητα.
4. Δεν υπάρχουν μοναδικές λογικές στην επιστήμη ; όπως η καθημερινή λογική, η επιστημονική λογική είναι πρακτική , ενδεικτική , αναλογική , κοινωνικά - τοποθετημένη , φιλολογική και συμβολική . Στα λόγια του Λατούρ :
“Επιστημονικό γεγονός είναι το προϊόν των μεσαίων καθημερινών ανθρώπων και τοποθεσιών συνδεδεμένων μεταξύ τους με όχι ειδικούς κανόνες η επικοινωνιακούς τύπους. Αυτό που ξεχωρίζει τους επιστήμονες από άλλους ανθρώπους είναι η εμπιστοσύνη τους σε επιγραφικές επινοήσεις. Οι επιγραφικές επινοήσεις τροποποιούν τα πράγματα που οι επιστήμονες θέλουν να λένε . Πολύπλοκα και άβολα φαινόμενα τροποποιούνται σε μια επιγραφή, σε μια επίπεδη επιφάνεια γραμμένη σε απλή φόρμα και γράμματα”.
5. Η επιστημονική δουλειά είναι μια διαδικασία απλοποίησης στην παρουσία των αναγκών. Ορισμένα πράγματα που έχουν γίνει αγνοούνται και ορισμένα πράγματα δεν γίνονται.
6. Τα απρόοπτα ( κοινωνικά , υλικά , και συμβολικά ) δεν είναι απλά εξωτερικά .Είναι συνταγματικά επιστημονικά γεγονότα. Τα επιστημονικά γεγονότα γίνονται η κατασκευάζονται από απρόοπτα.
Η εθνομεθοδολογία έχει παίξει έναν σημαντικό ρόλο στις εθνογραφικές μελέτες της επιστήμης . Ο Λινής ιδιαίτερα έχει διερευνήσει την σχετικότητα αυτής της προσέγγισης για τις μελέτες της επιστήμης . Οι εθνομεθοδολόγοι θεωρούν ότι οι άνθρωποι που δεν είναι κοινωνιολόγοι θέτουν και ασχολούνται με κοινωνιολογικές ερωτήσεις στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Ο Λινής συμφωνεί με άλλους μαθητές της εργαστηριακής ζωής ότι τα προϊόντα της επιστημονικής δραστηριότητας είναι αλληλένδετα με τα κοινωνικά πλαίσια της παραγωγής . Αλλά ο Λινής υποστηρίζει ότι αυτό φέρνει ένα άλλο ερώτημα, πώς η σχετικότητα των ποικιλιών των κοινωνικών απρόοπτων εγκαθίσταται στην επιστημονική δουλειά. Συνήθως οι κοινωνικές επιστήμες καθορίζουν τυχαίες σχέσεις που βασίζονται στις μεθόδους της, ενω αγνοούν το γεγονός ότι η επιστημονική πειθαρχία που μελέτησαν οι ίδιοι περιλαμβάνει έρευνες που προσδιορίζουν σχέσεις ως ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινής πρακτικής.
Μια από τις αναφορές του Λινής αναφέρει την ανάλυση μιας συζήτησης στο εργαστήριο όπου δείχνει πως η κριτική έρευνα λειτουργεί περισσότερο σαν ένα πρακτικό χαρακτηριστικό της φυσικής επιστήμονικής έρευνας, παρά ως πλεονέκτημα των επαγγελματιών των κοινωνικών επιστημών. Γενικά, ο Λινής συμπεραίνει ότι η κοινωνιολογική αναφορά της εργαστηριακής ζωής είναι αναπόσπαστο μέρος της εργαστηριακής ζωής και είναι αχώριστη από την ανάπτυξη της τεχνικής αναφοράς των κίνητρων για οδηγίες και αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας. Τα επιστημονικά γεγονότα οικοδομούνται σε όρους ανακάλυψης , άρθρωσης , και χρησιμοποίησης των κοινωνικών πλευρών της εργαστηριακής ζωής.
Ο Γκόλ Πίτα έχει κοιτάξει το πώς οργανωτικές διαδικασίες και ενδιαφέροντα επηρεάζουν την παραγωγή των εφαρμοσμένων στατιστικών προϊόντων. Ο Πίτα έχει μελετήσει την παραγωγή και την χρήση της στατιστικής στο κράτος πρόνοιας , και στον κτηματομεσιτικό τομέα , ε εταιρεία δύναμης , δημόσιου ενδιαφέροντος ερευνητικό γκρούπ , και ένα ιδιωτικό ίδρυμα που ασχολείται με δημόσιες υπηρεσίες. Έχει δουλέψει ως στατιστικός σ’ αυτούς τους οργανισμούς. Η παρατήρηση αυτού που συμμετέχει έχει κατευθυνθεί από μια θεωρητική προσέγγιση που εστιάζεται στο ενδιαφέρον της πραγματικής πρακτικής του Χάμπερμαν και στις απόψεις στου Μάρξ στην οργάνωση της δουλειάς .
Ο Πιντς εστιάζεται στην ένταση και στην διείσδυση των επαγγελματικών και οργανωτικών ενδιαφερόντων, στην δημιουργία και αποδοχή της εφαρμοσμένης στατιστικής . Κατά τον Πιντς, τα αντικείμενα , οι κανόνες , και αλλά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της στατιστικής είναι πολιτιστικά προϊόντα , και η πρακτική της στατιστικής είναι κοινωνική.
ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Οι ξένοι ( μη ανθρωπολόγοι ) κριτίκαραν τους ανθρωπολόγους για το ότι :
(1) Δεν έγραψαν αληθινές εθνογραφίες
(2) Υπερέβαλλαν το μυθιστορηματικό επιχείρημα
(3) Υπερέβαλλαν την μεθοδολογική και θεωρητική διακριτικότητα των εργαστηριακών μελετών που έχουν σχέση με παραδοσιακές, μα σύγχρονες μελέτες της επιστήμης
(4) Οδήγησαν τις μελέτες της επιστήμης στην λαθεμένη κατεύθυνση ( μακριά από καθιερωμένες μελέτες για παράδειγμα ) και
(5) Υποστήριξαν δραστικό υποκειμενισμό και σχετικισμό.
Οι γνώστες διαφώνησαν στο αν οι εργαστηριακές σπουδές έχουν προσόντα ως εθνογραφία και ακόμη αν είναι κοινωνιολογικές ( σε αντίθεση για παράδειγμα με φιλοσοφικές ) μελέτες. Ακόμη, ο Γούλγκαρ διαφώνησε ότι οι εργαστηριακές μελέτες τείνουν να παίζουν αποφασιστικό ρόλο που εστιάζεται στο να παράγει εκπληκτικά , ειρωνικά νέα σχετικά με την επιστήμη. Υπερασπίζεται την εναλλακτική της αυτοπαθούς εθνογραφίας που παράγει ‘νέα’, που σχεδιάζεται πρωταρχικά ως μια υπόθεση που αντανακλά και φτάνει σε μεγαλύτερη κατανόηση των πλευρών της δικής μας κουλτούρας που θεωρούμε ντε- φάκτο. Η Κνορρ-Σεντίνα απάντησε στις κριτικές του Λατούρ με το να κάνει έμφαση ότι η δουλειά της είναι εθνογραφία της γνώσης.
Δεν ενδιαφέρεται να κάνει εθνογραφία σχετικά με το τι είναι ορθόδοξη κοινωνιολογία της επιστήμης που αναφέρεται ως το κοινωνικό σύστημα της επιστήμης . Ο προσανατολισμός της στην εμπειρική επιστημολογία υποστηρίζει πως έχει ερμηνευθεί ως φιλοσοφία της επιστήμης .
Μια άλλη πλευρά της διαμάχης μεταξύ Λατούρ και Κνόρρ-Σεντίνα είναι η χρησιμότητα του μοντέλου της αξιοπιστίας που προτείνεται από τον Λατούρ και τον Ούλγκαρ.
Η Κνόρρ-Σεντίνα περιγράφει αυτό ως μοντέλο οικονομικής ανταλλαγής: Τα χρήματα μετατρέπονται σε επιχειρήματα , τα επιχειρήματα σε άρθρα , τα άρθρα σε αναγνώριση , και η αναγνώριση σε χρήματα. Αλλά υποστηρίζει ότι όπως όλα τα νεώτερα μοντέλα ανταλλαγής της επιστήμης αυτό εδώ … απομονώνει το περιεχόμενο της επιστημονικής γνώσης από την ‘επίδραση της κοινωνίας ’ εκτός από την περίπτωση μεσολαβήσεων.
Η Κνόρρ-Σεντίνα γράφει πως το βιβλίο της , “Η παραγωγή της γνώσης”, μπορεί να διαβαστεί ως μια σιωπηρή και κατηγορηματική κριτική της εργαστηριακής ζωής ( ο Λατούρ συνεργάστηκε στην συγγραφή ) ‘‘ το φτιάξιμο της γνώσης σ’ αντίθεση με την εργαστηριακή ζωή των επιστημόνων, λογική , και ερμηνεία σ’ αντίθεση με την επιγραφή , και διεπιστημονικούς η διεπιστημικούς χώρους σ’ αντίθεση με αξιόπιστους κύκλους : ’’
Με την άποψη της δημιουργικότητας ήθελα να δω την πιθανότητα να αναφέρω πρακτικές , πρακτικές της κατασκευής κομματιών από τον κόσμο ανάμεσα σ’ άλλα με κτηνώδη και προ- ερμηνευτικό τρόπο. Η προηγούμενη πραγματικότητα συνέχεια εισχωρεί στην εικόνα, για παράδειγμα ως πηγή υλικού από το οποίο κόσμοι αποσπώνται βίαια. Αλλά αυτές οι προηγούμενες πραγματικότητες δεν συνεισφέρουν στην αναφορά. Παρέχουν σε υλικές ( θέμα - βασισμένες) πρακτικές να επιτύχουν συγκεκριμένες τεχνικές επιδράσεις. Ο φιλόσοφος Γόμας Νίλες προσπαθεί να έχει τα ηνία στην συγγένεια με το να υποστηρίζει ότι υπάρχει προηγούμενη πραγματικότητά . Αλλά δεν υπάρχει προηγούμενη περιγραφή του κόσμου ( μια αυτοπεριγραφή) που προσπαθούμε να προσεγγίσουμε.
Οι παρατηρήσεις της Κνόρρ-Σετίνας αντικατοπτρίζουν τις αντιδράσεις μου στους γνωστούς και ξένους κριτικούς. Έχω ευθυγραμμισθεί με τον Γούλγκαρ στην σπουδαιότητα της αυτοπαθούς ανθρωπολογίας.
Γενικά θεωρώ τις εργαστηριακές μελέτες και τις σχετικές δημιουργικές προσεγγίσεις όχι σαν προσπάθειες που υποτιμούν το ρεαλισμό , άλλά ως τρόποι καταδίωξης των συνεπειών του δεδομένου ότι τα γεγονότα είναι κοινωνικά οικοδομημένα και δεν δίνονται μέσω μιας άμεσης, με προτερήματα σχέσης μεταξύ επιστημόνων και αντικειμένων στον κόσμο. Επίσης μ’ απασχολεί να μην επαναλάβω τα λάθη προηγουμένων μαθητών της επιστήμης με το να αναπτύξω νέες ιστορίες για το πως η επιστήμη είναι πραγματικά, χωρίς να λάβουμε υπόψη τις ανθρώπινες και αξιακές συνέπειες, επιστήμη. Πρέπει να αναπτύξουμε τρόπους να μελετήσουμε την επιστήμη κριτικά, διαφορετικά το μόνο που θα κάνουμε είναι να επαναλαμβάνουμε παλιές ιστορίες η να λεμε καινούργιες που θα καταλήξουν να είναι απολογίες για σεβαστούς ψαλμούς σχετικά με την επιστήμη.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα από αυτά που παρατηρήσαμε στα εργαστήρια ;
Οι μαθητές της εργαστηριακής ζωής χρησιμοποιούν όρους όπως διαπραγμάτευση , περιστάσεις , ενδεχόμενα , καιροσκοπισμός , μυθιστόρημα , ιδιοσυγκρασία , λογική , μαστορεύω, κοινή λογική , ή πρακτική λογική . Η ρητορεία τους μπορεί να είναι ( και μερικές φορές είναι ) ένα εργαλείο για να κριτικάρουμε την επιστήμη ή να προσπαθήσουμε να την κατεβάσουμε μια ή δυο θέσεις . Μερικές φορές προβάλλει στους άλλους επιστήμονες τους τρόπους του να κανείς επιστήμη και να είσαι επιστήμονας που ο ανθρωπολόγος έχει εσωτερικεύσει , ή αντανακλά κοινούς τρόπους του να κάνεις και να είσαι αυτό που είναι χαρακτηριστικό της σύγχρονης επιστημονικής κοινότητας. Αλλά η ρητορεία δεν είναι αναγκαίο να είναι υποτιμητική , απλά σχεδιασμένη ή συγκρινόμενη. Μπορούμε να βγάλουμε συμπέρασμα από τις παρατηρήσεις μας στο εργαστήριο με το να δούμε την επιστημονική πρακτική ως μια διαδικασία να δημιουργήσουμε τάξη από την αναρχία. Αυτή η ιδέα δεν είναι τόσο καινούρια. Χρησιμοποιείται από τον Φρανσουά Ζακόμπ για να περιγράψει την φυσική επιλογή και βιολογική εξέλιξη και κατά την Ηλία Πρικοζίν και Ντέιβιντ Μπόχμ για να περιγράψει συμβαίνοντα στον φυσικό κόσμο.
Το θέμα είναι αν δούμε την επιστημονική πρακτική μ’ αυτόν τον τρόπο ( σ’ αντίθεση με το να τη δούμε ως απλή διαδικασία να ανακαλύψουμε την τάξη ) τότε οι πολλές λέξεις που φαινόντουσαν υποτιμητικές για να σημειώσει ο Προυνό Λατούρ ‘ να αρχίσεις να εκφράζεις την φύση των επιστημονικών αντικειμένων ή γεγονότων . βρίσκουμε τους εαυτούς μας μακριά από τον στόχο συλλαμβάνοντας τα επιστημονικά γεγονότα ως συνταγματικά κοινωνικά γιατί εμπεριέχουν μια κοινωνική ιστορία . Έτσι έχουμε αναβάλλει πλήθος συμβατικών διχοτομιών : κοινωνικών / τεχνικών , γεγονότων , εσωτερικών/ εξωτερικών , χειροτεχνίας/ σκέψης. Βλέπουμε τον επιστήμονα ως ένα πρακτικό άνθρωπο που σκέφτεται λογικά και έτσι αναβάλλει τον διαχωρισμό μεταξύ της κοινής λογικής ή της καθημερινής και επιστημονικής λογικής . Ανακλαστικά, έχουμε δημιουργήσει τάξη από την αναρχία όχι στο εργαστήριο όπως οι επιστήμονες που μελετήσαμε αλλά σ’ενα κείμενο( μέχρι ένα ορισμένο σημείο έχουμε παρακινηθεί να βλέπουμε την αναρχία εκεί που βλέπαμε την τάξη και να δημιουργήσουμε ένα καινούριο επίπεδο τάξης ). Είμαστε στο κατώφλι μιας επαναστατικής αντιμετώπισης με αντίδραση. Στο τέλος μιλήσαμε για επιστήμονες που παρατηρούν τους εαυτούς τους . Σ’ αυτήν την ανακλαστική πλευρά της ανθρωπολογικής επιστήμης δικαιολογείται η μεθοδολογία που μας βοηθάει να παρακολουθούμε τις αλλαγές στην κοινωνική δομή της έρευνας και που μας διευκολύνει ή εμποδίζει τις δραστηριότητες μας ως επιστημονικούς παράγοντες και μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε τις παραγνωρισμένες διαστάσεις της έρευνας . Άρα η δημιουργικότητα με αυτοπαθή τρόπο δεν είναι μια εξωτερική μεθοδολογία η θεωρία . Δεν είναι μια στερεοσκοπική επιστημολογία . Ένας δεν ενεργεί όπως ο Μάνσλοου ο οποίος κοιτάζει διάμεσου μικροσκοπίου ή τηλεσκόπιου, διάμεσου μιας κλειδαρότρυπας ερευνητικά και κρυφά από μια απόσταση απ’ έξω. Ένας τέτοιος παρατηρητής δεν έχει το δικαίωμα να παρακολουθείται κρυφά . Στην αυτοπαθή δημιουργικότητα δεν είμαστε ποτέ ο εχθρός .
Είναι σ’ αυτό το στάδιο της αυτό-συνείδησης σχετικά με τους εαυτούς μας ως αυτοπαρατηρητές που είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι ότι όντως ‘ Τα γεγονότα είναι λέξη του θεού’( όπως ο ανθρωπολογιστής Μωρίς Λινχάρντ θυμήθηκε από τον πατέρα του , έναν ιερέα γεωλόγο ). Ο Ντυρκάιμ μας δίδαξε ότι ο θεός είναι η κοινωνία και έτσι τα γεγονότα είναι η λέξη της κοινωνίας. Να ακολουθήσουμε τον Νίτσε :
Δεν σκεφτόμαστε τα βατράχια , ή να φέρουμε αντιρρήσεις και να δηλώσουμε μηχανισμούς σχετικά με την απόσυρση των σπλάχνων : σταθερά πρέπει να γεννήσουμε σκέψεις έξω από τον πόνο μας και όπως οι μητέρες μας προικίζουν με ό,τι έχουμε στο αίμα , την καρδιά , την φωτιά , την ευχαρίστηση , το πάθος , την αγωνία , την συνείδηση , την πίστη , και καταστροφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου